Mevduat faizi %45.5, kredi faizi %50

6 Ekim ile sona eren geçen hafta itibariyle TL ticari kredi faizi ortalama yüzde 50, üç aylık mevduatın ortalama faizi de yüzde 45.5’a yükseldi.

Artış kredi faizlerinde daha hızlı. Ve arada 5 puanlık farkın bulunması da normalleşmeye işaret ediyor.

➔Ancak mevduat ile kredi faizi arasındaki 5 puanlık makasın oluşması normalleşme olsa da, gelinen düzeyler itibariyle henüz faizde tepe noktasının görüldüğünü söylemek zor.

➔Çünkü piyasa koşullarında ve uzun vadede faizin alt sınırını enflasyon çiziyor. Eylül ayında yüzde 61.5 ‘e çıkan enflasyonun önümüzdeki aylarda yükselmeye devam etmesi bekleniyor.

➔Orta Vadeli Programda yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 65. Hedefin yakalanması için yılın son üç aydında ortalama yüzde 3 veya toplam yüzde 10 enflasyon yeterli oluyor.

➔Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile Merkez Bankası Başkanı Gaye Erkan enflasyonda düşüşün mayıs-haziran aylarında başlayacağını söylediler.

➔Bu durumda düşüş eğilimine girilmesine altı ay daha var demektir. Ve enflasyon bu sırada daha yükselebilir ve kendini yüzde 70’in üzerine atabilir.

➔O zaman enflasyon ile faiz arasındaki makasın yeniden açılmaması için faizlerin yükselmeye devam etmesi, buna politika faizinin de öncülük etmesi gerekiyor.

REEL GETİRİ SADECE 3 AYLIKTA SÖZ KONUSU

➔Mevcut faiz düzeylerinde ise mevduat yapmak yıl sonu enflasyon hedefinin tutması şartıyla üç aylıkta ancak reel bir getiri elde edilebiliyor.

➔O da yüzde 45.5 faizin yüzde 5 stopajı kesildikten sonra geriye dönem sonunda yüzde 10.8 net kazanç kalıyor. Bu da enflasyonun üç ayda toplam yüzde 10 düzeyinde çıkması halinde başa baş veya bir gıdım üstte pozitif faiz demek.

➔Diğer mevduat vadelerinde ise reel faizi hesaplayacak enflasyon tahmini yok. Bir aylık bazda zaten faiz negatif, 6 aylık ta da öyle.

➔Yıllık faiz de yüzde 30. Bir yıl sonra enflasyonun yüzde 30’a ineceğine ise hükümet de ihtimal vermiyor.

➔Hükümetin gelecek yılın sonunda yani 15 ay sonrası için enflasyon öngörüsü yüzde 33.

➔Dolayısıyla mevduatın sadece 3 aylık vadesi negatif bölgeden kurtulmuş olabilir. Ama bunu da yıl sonunda enflasyonun yüzde 65’te kalması belirleyecek.

KREDİ FAİZİ 2002 SONRASININ EN YÜKSEĞİNDE

➔TL kredi faizi ise yüzde 49.34’e yükseldi. Yüzde 50’ye dayanan kredi faizleri Ağustos 2002 sonrasında hiç görülmedi.

➔Ancak o dönemde enflasyon yüzde 40.2 düzeyindeydi ve düşüyordu, faizler daha yüksekti.

➔Şimdi ise yükseliyor olmasına karşılık faizler hala negatif ve enflasyonun altında. Çünkü enflasyon da yükseliyor.

➔Politika faizi yüzde 30 iken kurulan denge yüzde 50 kredi faizi yüzde 45 mevduat faizi şeklinde.

➔Politika faizi daha yukarı gideceğine göre faizlerde toplu artışın devam etmesi ve bir aşamada çoğunluk faizin reel pozitif hale dönüşmesi mümkün.

➔Bu da normal şartlarda kredide artık ucuz dönemin bittiğine işaret ediyor.

➔Nitekim ekonomi basını ile bir araya gelen Garanti Bankası Genel Müdürü Recep Baştuğ da bu konuya şu sözlerle dikkat çekti:

➔ “Bir kere, herkes ucuz krediye ulaşıma alıştı. Maliyet yüzde 40 iken, onun üzerine yüzde 8'i, yüzde 10'u zorunlu karşılık maliyeti de eklenmişken, yüzde 50 ile krediyi mâl eden bankalardan yüzde 20 ile kredi bekleyenler, krediye ulaşamayacaktır.”