Memurun hizmet borçlanmasında flaş değişiklik

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kamu görevlilerinin hizmet borçlanmaları konusunda 2013/11 Sayılı Sigortalılık İşlemleri Genelgesi ile 2018/38 Sayılı Emeklilik İşlemleri Genelgesi’nde değişiklik yaptı. Yapılan değişiklik, 1 Ekim 2008 tarihinden önce SSK, BAĞ-KUR veya özel sandıklara tabi sigorta kaydı bulunan ve kamu görevine ilk defa 1 Ekim 2008’den sonra başlayanların hizmet borçlanmasını etkiliyor.

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun geçici 7. maddesinin yedinci fıkrasına göre, ilk defa 1 Ekim 2008 tarihinden sonra 4/1-c kapsamında çalışmaya başlayan kamu görevlilerinin sigortalılık başlangıç tarihinden önceki sürelere ait askerlik, öğrencilik gibi hizmet borçlanmaları sigorta başlangıç tarihini öne çekmiyor.

Aynı kanunun geçici 2. maddesinin yedinci fıkrası ise 2008 yılı Ekim ayından önce Emekli Sandığı hariç diğer sosyal güvenlik kurumlarına tabi sigortalılıkları bulunanların “aylıklarının hesabında” 5434 Sayılı Emekli Sandığı Kanunu’nun uygulanmayacağını, emekli aylığına hak kazanma şartlarının tespitinde ise son 7 yıl içinde en fazla çalışması 4/1-c kapsamında ise 5434 Sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağını düzenliyor.

Söz konusu genelgelerde ise ilk defa 2008/Ekim ayından itibaren 4/1-c kapsamında çalışmaya başlayan kamu görevlilerinin sigorta başlangıcından önceki hizmet borçlanmalarının hiçbir şekilde sigorta başlangıç tarihini öne çekemeyeceği öngörülüyor idi. Bu nedenle, memuriyetten önce farklı statülerde çalışması olanların yaptıkları hizmet borçlanmaları da sigorta başlangıç tarihini öne çekmiyordu.

YARGITAY SGK’NIN UYGULAMASINI KANUNA AYKIRI BULDU

Bu konuda açılmış çeşitli davalar bulunuyor. Bunlar SGK aleyhine sonuçlanmaya başladı. İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi’nin hizmet borçlanması yapan bir memur aleyhine verdiği kararın temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 21. Hukuk Dairesi kararı bozdu. Yeniden yapılan yargılama sonucu verilen karar Yargıtay 10. Hukuk Dairesi’nin onamasıyla kesinleşti.

“KANUNUN BİR MADDESİ İLE VERİLEN HAK BAŞKA BİR MADDESİ İLE YOK SAYILMIŞ OLUR”

SGK’nın yeni yayımladığı genelgede, önceki uygulamadaki çelişkiye dikkat çekildi. Geçici 7. maddenin yedinci fıkrasındaki hükmün ilk defa Ekim/2008 tarihinden sonra 4/1-c’li olarak çalışmaya başlamasına rağmen bu tarihten önce SSK, BAĞ-KUR veya geçici 20. madde kapsamında özel sandıklara tabi sigortalılığı bulunanlar hakkında uygulanmasının, bu kişiler borçlanma yaptıklarında geçiş hükümlerinden yararlanamamaları sonucunu doğuracağı vurgulandı. Bu sebeple geçici 7’inci maddenin yedinci fıkrası hükmünün 5510 Sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalılıkları bulunanları kapsamadığının değerlendirildiği belirtildi. Genelgede, “Aksi yönde bir kabul, 5510 Sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce herhangi bir statüde sigortalı olmuş ancak 4/1-c kapsamında ilk defa Kanunun yürürlük tarihinden (Ekim/2008) sonra sigortalı olmuş ve borçlanma yapmış kişiler hakkında sigortalılık başlangıç tarihinin geri götürülmemesinin ötesinde kanundaki herhangi bir geçici maddenin de uygulanmasına imkan bırakmayacaktır. Kanunun bir maddesi ile verilen hakkın yine kanunun başka bir maddesi ile yok sayılması ve borçlanma yapan sigortalılar aleyhine uygulamanın oluşması sonucunu doğuracaktır” denildi.

GENELGELER DEĞİŞTİRİLDİ

Yargıtay’ın yukarıdaki kararına da işaret edilerek söz konusu iki genelgede değişiklik yapıldı. Buna göre, 2008/Ekim ayından sonra ilk defa 4/1-c kapsamında sigortalı olmasına rağmen, bu tarihten önce 4/1-a (SSK), 4/1-b (BAĞ-KUR) veya özel sandıklar kapsamında sigortalılığı bulunanların sigortalılık başlangıç tarihinden önceki sürelerine yönelik olarak yapacakları askerlik, öğrencilik, yurt dışı gibi hizmet borçlanmaları geçerli sayılacak. Bu kişilerin sigorta başlangıç tarihi, borçlandıkları süre kadar öne çekilecek. Sigorta başlangıç tarihinin öne çekilmesi emekliliğe hak kazanma koşullarının belirlenmesinde dikkate alınacak ancak emekli aylıkları 5510 Sayılı Kanuna göre belirlenecek.

Buna karşılık, tüm sigortalılık statüleri bakımından ilk defa 2008/Ekim ayından sonra çalışmaya başlayan 4/1-c kapsamındaki kamu görevlerinin sigortalılık başlangıç tarihinden önceki borçlanma süreleri hakkında önceki kurallar uygulanmaya devam edecek. Yani 4/1-a, 4/1-b, 4/1-c veya özel sandık kapsamında ilk defa 2008/Ekim ayından sonra çalışmaya başlamış olan kamu görevlilerinin hizmet borçlanmaları sigorta başlangıç tarihlerini öne çekmeyecek.