İstanbul'daki üniversite öğrencilerinin sorunları: Barınma, gıda ve kitap

TÜİK verilerine göre Türkiye genelinde Ekim ayında yıllık enflasyon yüzde 61,36 oldu. İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) raporuna göre ise, Ekim ayında İstanbul'da perakende fiyatlar yıllık yüzde 72,73 oldu. Peki hayat pahalılığı İstanbul'daki öğrencileri nasıl etkiliyor? 58 tane üniversite bulunan İstanbul'da 15 milyon 907 bin kişilik nüfusun içinde öğrencilerin yeri de büyük. Öyle ki İstanbul'da lisans eğitimi öğrencisi sayısı 2023 itibariyle 1.2 milyonu buldu.

Bir süredir konut sorunuyla gündemde olan megakentte, şehir dışından gelerek KYK yurduna yerleşemeyen üniversite öğrencileri de etkileniyor. Çoğunlukla gıda fiyatlarını yüksek bulan öğrenciler için okul yemekhanesi ilk tercih oluyor. Öğrencilerin karşılamaya zorlandığını belirttiği bir diğer gider kalemi de kitap ve kırtasiye masrafları. Peki üniversite öğrencileri sinemaya, tiyatroya bütçe ayırabiliyor mu? Sosyal hayatlarında vazgeçtikleri bir şey var mı?

İSTANBUL'DA ÖĞRENCİLERİN BARINMA MALİYETİ NE KADAR?

Üniversite öğrencileri için KYK yurtlarında barınmanın bedeli aylık 345 lira ile 570 lira arasında değişiyor. Ancak megakentte KYK yurtlarında yer bulmak oldukça zor. KYK yurdunda yer bulamayan öğrencilerin yöneldiği diğer seçenek özel yurtlar. Özel yurtlarda tek kişilik odaların fiyatı 13 bin lira ile 17 bin lira arasında değişiyor. 3 kişilik odalar 11 bin lira, 5 kişilik odalar 7 bin liradan kiralanıyor.

Özel yurt fiyatı bütçesini aşan öğrencilerin barınma için bir diğer alternatifi kiralık evler. İstanbul’da bir süredir gündemde olan kiralık ev sorunu öğrenciler için de bir problem. Üniversite öğrencilerinin yoğunluklu bulunduğu Şişli – Fatih gibi ilçelerde kiralık odalar 5 bin liradan, 1+1 daireler 6 bin 500 liradan, 2+1 daireler 8 bin liradan başlıyor. Fiyatı en düşük evlerin fiziki şartlarıysa görenleri bir kez daha düşündürüyor. Endeksa'nın ağustos ayındaki raporunda yer alan verilere göre, öğrencilerin en çok bulunduğu 10 il arasında en yüksek ortalama kira değeri 17 bin 742 TL ile İstanbul’da.

RESTORAN YERİNE YEMEKHANE

İstanbul’da simit 10 liradan satılıyor. Küçük kafe ve çay ocaklarında 1 bardak çayın 15 liradan satıldığı kentte, zincir kahvecilerde küçük boy filtre kahve 40 lira. Yine fast food zincirlerinde hamburger menülerinin fiyatı ortalama 160 lira. Öğrencilerin en yoğun olduğu bölgelerden Beyazıt’ta bir porsiyon tavuklu pilav 55 lira, çorba 30 lira, tavuk döner dürüm 59 lira, ezme ve bulgur pilavıyla birlikte köfte dürüm 70 lira.

İstanbul Teknik Üniversitesi’nin (İTÜ) Ayazağa Kampüsü’nde bulunan okul kantininde tost 30 lira, patso 35 lira, çay 8 lira, kutu meşrubatlar 25 lira, sade makarna 55 lira, ayran ile birlikte tavuklu pilav 90 lira. İTÜ’nin yine Ayazağa Kampüsü içerisinde yer alan ancak kantinden farklı, kafe olarak adlandırılan işletmesinde; çay 10 lira, Türk kahvesi 35 lira, küçük boy filtre kahve 40 lira, hamburger 80 lira, sosisli sandviç 50 lira.

“Çoğunlukla yemekleri nerede yiyorsunuz?” diye sorduğumuz üniversite öğrencileri dışarıda yemek yemenin maliyetlerini anlatarak, öğle öğünün 15 lira olduğu okul yemekhanelerinde yemek yemeyi tercih ettiklerini anlattı.

DERS KİTAPLARI BÜTÇELERİNİ ZORLUYOR

Son dönemde maliyeti artan kitapların da fiyatları gündemde. Öğrenciler, öncelikli olarak ders kitaplarının fiyatından yakınarak, bir kitap fiyatının 700 lirayı bulduğunu söylüyor.

Edebiyat kitaplarında ise birçok yayın evinde sayfasına göre kitap fiyatları değişse de şimdilik fiyat ortalaması 70 lira civarında. "Şimdilik" diyoruz çünkü, yeni baskısı yapılan kitapların fiyatı eski fiyatlarının çok üzerinde satışa sunuluyor. Yani belirli bir zaman sonra piyasada yeni baskı sayısı arttığında, ortalama kitap fiyatı da artmış olacak.

ULAŞIM VE TELEFON – İNTERNET GİDERLERİ NE KADAR?

İBB’nin bir ay geçerli indirimli öğrenci abonman ücreti 212 lira. Dolmuşa binmek isteyen öğrenciler için ise minibüslerde indi-bindi 8 lira olarak ücretlendiriliyor. Üniversite okumak için gelen öğrencilere sorduğumuzda, çoğunlukla İstanbul'da bir yerden bir yere gitmenin uzun zaman almasından ve toplu taşıma araçlarının kalabalık olmasından dert yanıyor. Öğrenciler, İstanbul dışında yaşayan ailelerini görmeye ise ancak yaz tatili ve ara tatilde gitmeye bütçe ayırabildiklerini söylüyor.

Cep telefonu operatörlerinin, öğrenciler için sunduğu 10 GB internetli en ucuz cep telefonu tarifesi ise aylık 160 TL.

SİNEMA VE KONSERLERDEN VAZGEÇİYORLAR

Öğrenciler en çok sinema ve konserlere gitmekten vazgeçtiklerini söylüyor. İstanbul’da çoğunlukla AVM’ler içerisinde yer alan sinemalarda 1 sinema bileti ortalama 130 lira. Küçük salon konserlerinde ise en arka koltuklar ortalama 200 liradan satışa çıkıyor.

Özel tiyatrolarda indirimli öğrenci bileti ortalama 200 lira. Öğrenciler için en uygun tiyatro biletleri 25 liradan satılan İBB’nin Şehir Tiyatroları oyunları ve 45 liradan satılan Devlet Tiyatrosu oyunları.