Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek: Lira reel olarak değer kazanacak

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda bakanlığının 2024 yılı bütçesinin görüşmeleri sırasında milletvekillerinin sorularını yanıtladı. Şimşek’in sorulara verdiği yanıtlar özetle şöyle:

“LİRA REEL OLARAK DEĞER KAZANACAK”

Şimdi “Kişi başına milli gelir nasıl oluyor da yüzde 5 büyümeyle bu kadar artacak?” Bu türden dezenflasyon programlarının tamamına bakın, Türkiye’de değil, dünyada bakın. Reel efektif kur yani lira reel bazda, nominal değil, reel bazda değer kazanır. Sadece Türkiye’ye özgü değil. Dezenflasyonist programlarda kur, lira reel olarak değer kazanacak. Dolayısıyla bizim rakamlarımız onu yansıtıyor, bir hesap hatası yoktur.

“GRİ LİSTEDEN ÇIKMAK İÇİN KRİPTO VARLIKLARA İLİŞKİN YASAL DÜZENLEME YAPACAĞIZ”

Gri liste meselesi. Biz ne gerekiyorsa yapıyoruz. FATF bünyesinde 27 Ekim tarihinde bir toplantı yapıldı. Ülkemizin gri listeden çıkması için öngörülen eylem planındaki maddelerden sadece bir hususun kaldığının altı çizildi. O hususu da size anlattım; kripto varlıklara ilişkin yasal düzenleme. O konuda da inşallah en kısa sürede Meclisimize düzenlemeyi sunacağız. Eğer siyasi başka türlü mülahazalar olmayacaksa ülkemizin gri listede kalması için hiçbir sebep bu çerçevede kalmamış olacak.

“ALTIN İTHALATI VE CARİ AÇIK AZALACAK”

“Cari işlemler açığını nasıl düşüreceğiz?” Birincisi enflasyonu düşürmek için aldığımız tedbirler aynı zamanda iç talebi sınırlayacak. Bir taraftan da ihracatı var olan bütün gücümüzle destekliyoruz. Bu sene eylül ayı itibarıyla son 12 ayda altın ithalatı 33 milyar dolar. İnanıyorum ki mevduat faizlerindeki yükselme, portföy tercihi olarak ortaya çıkan bu altın ithalatını sınırlayacak. Son 20 yıla bakın, ortalama yıllık altın ithalatı 8 milyar dolardır. Gelecek sene altın ithalatı 8 milyar doların 2 katında dahi kalsa cari açık azalacak.

“ENERJİ FATURAMIZ AZALACAK”

Enerjiye geçen sene 97 milyar dolar ödeme yapmışız. Son 12 ayda ağustos itibarıyla 78 milyar dolar. Bu sene muhtemelen 72 milyar dolar ödeyeceğiz. Bu büyük bir rakam. Gabar’da üretim 25 bin varile çıktı günlük, yılın sonunda 35 bin varile çıkması bekleniyor. Gelecek sene sonunda da 10 bin varil. Türkiye’nin ihtiyacının yüzde 10’u demek. Sakarya’da doğalgaz üretimi başladı. Gelecek sene 2.4 milyar metreküp, sonraki sene 2.7 milyar metreküp, sonraki sene 4.6 milyar metreküp. 2028’de neredeyse Türkiye’nin ihtiyacının yüzde 25’ini Sakarya karşılamış olacak.

“KİMSEDEN PARA İSTEMEDİM”

Yurt dışı ziyaretlerim çok gündem oldu. Şunu bir kere net bir şekilde söyleyeyim: Hiçbir yurt dışı ziyaretimde hiç kimseden para talebinde bulunmadık. Gittiğim ülkelerin birçoğuna konuşmacı olarak davet edildim.

“GELİR DAĞILIMI YÜKSEK ENFLASYON NEDENİYLE BOZULDU”

Gelir dağılımı konusu gündeme geldi. İş gücünün millî gelirden aldığı pay… Şunun altını çok net bir şekilde çizmek istiyorum. Tüm bu sorunların merkezinde yüksek enflasyon var. O nedenle biz enflasyonu tekrar tek haneye düşürmek için bu programı güçlü bir şekilde uygulamaya koyduk. Bu program sonuç alacak. Neden? Çünkü para politikasında ciddi bir sıkılaşma var. Bu ekonomiyi yeniden dengeleyecek ve tabii ki tasarrufa da imkân sağlayacak ama bu, özellikle enflasyonun kontrol altına alınmasında bütün dünyada olduğu gibi para politikasındaki sıkılaşma etkili olacak, sonuç alacak. Ama şunu takdir etmeniz lazım, para politikası gecikmeli olarak çalışıyor. Bugün alacağınız tedbirler 18 aylık sürece bağlı.

“ENFLASYONUN SORUMLUSU ÜCRETLİLER DEMEDİM”

Ben hiçbir zaman “Enflasyonun sorumlusu ücretlilerdir” demedim. O televizyon programında ne dediğim açık. Ben altını çizdim, dedim ki, “Biz çalışanlarımızı emeklilerimizi enflasyona ezdirmedik, ezdirmeyeceğiz”. Sonrasında dedim ki, “Ama kalıcı bir şekilde refah artışı için enflasyonun düşürülmesi lazım, bu sarmaldan çıkmamız lazım. Kastettiğim şey ücret - enflasyon sarmalı. Tabii ki biz işgücünün milli gelirden payının yükselmesini arzularız. Biz sermaye taraftarı değiliz.

“FİYAT İSTİKRARI ÇALIŞANLARIN KALICI REFAH ARTIŞININ YEGANE YOLUDUR”

2000’li yılların başına gidin. İş gücünün millî gelirdeki payı yüzde 28’dir. 2016’da zirveye çıkıyor, yüzde 36.3’e çıkıyor. Peki, 2022’de ne olmuş? Yüzde 26.3. 2023’ün ikinci çeyreğinde mevsimsel düzeltilmiş , yüzde 31.9. Fiyat istikrarı kalıcı bir şekilde çalışanlarımızın refahını artırmanın tek formülüdür ve bu programın ana hedefi, kalıcı fiyat istikrarıdır. Dolayısıyla eğer kalıcı şekilde gelir dağılımını iyileştireceksek, işgücünün milli gelir içerisindeki payını artıracaksak, toplumun refahını kalıcı bir şekilde artıracaksak dezenflasyon programını kararlılıkla uygulamaya devam etmemiz gerekiyor, edeceğiz.

“İSTATİSTİKLER GERÇEĞİ YANSITACAK”

TÜİK’e ilişkin birçok değerlendirme yapıldı. Öncelikle şunu söyleyeyim: Avrupa Birliği tavsiyelerini dikkate alacağız. Hiçbir kuruma bakan olarak benim müdahalem olmadı ve olmayacak; ne geçmişte ne bugün ne de yarın. Dolayısıyla olması gerektiği gibi bütün istatistikler… bunu tartışacak bir tarafımız yok, tartışılır bir tarafı yok. İstatistikler gerçeği yansıtacak.

Şunu da söyleyeyim. TÜİK’in kullandığı yöntemler ve uygulama sonuçları yerli ve yabancı kurum ve kuruluşlardaki uzmanların değerlendirmelerine açık. Bu konulardaki tartışmaların kurumları çok yıprattığını düşünüyorum. Şeffaflık neyi gerektiriyorsa onu yapmamız lazım.

“ENFLASYON MUHASEBESİNDE FİNANS KURULUŞLARINA AYRIMCILIK YAPACAĞIZ”

Enflasyon düzeltmesi soruldu. Biz enflasyon muhasebesine geçeceğiz. Belki finans kuruluşlarına özel ayrımcılık yapacağız, onları kapsama almayacağız ama onun dışında geçmeyi planlıyoruz.