Rusya'dan yeni bir güvenlik sistemi önerisi

Rusya, günümüzde Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı AGİT'in kurulmasına kadar varan 1975 Helsinki antlaşması benzeri bir Avrupa-Atlantik güvenlik antlaşması önerdi.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov BM Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada, yeni antlaşmayla kurulacak güvenlik şemsiyesinin NATO dahil tüm güvenlik örgütlerini, AB'yi ve SSCB sonrası kurulan uluslararası kuruluşları kapsamasını önerdi.

ABD'nin baskın olduğu NATO'nun, Soğuk Savaş döneminde oluşturulan ortak güvenlik sisteminin (AGİT) artık üzerine çıktığını belirten Lavrov, ''bu nedenle Atlantik bölgesindeki (Kuzey Amerika-Avrupa) stratejik istikrarın uzun bir süredir dengesiz olduğunu kaydetti.

Bu nedenle 1975 Helsinki Antlaşmasını izleyecek bir Helsinki-2 Antlaşması öneren Lavrov, süreci başlatılması için Avrupa zirvesi toplanmasını istedi.

Lavrov, BM'de düzenlediği basın toplantısında da, AGİT ilkelerinin, ''birinin güvenliğinin, diğerinin güvenliği pahasına sağlanmasından kaçınılması ilkesine dayandığını'' belirterek, bu ilkeye artık riayet edilmediğini kaydetti.

Stratejik istikrarın bu nedenle bozulduğunu belirten Lavrov, buna yol açan nedenleri sıralarken ABD'nin füze karşıtı sistemleri sınırlayan ABM antlaşmasından çekilmesini, Çek Cumhuriyeti ve Polonya'ya füze kalkanı sistem yerleştirme planlarını, Bulgaristan ve Romanya'da ABD üsleri kurulmasını gösterdi. AGİT bölgesinde güvenliğin NATO merkezli olmasının sakıncalı olduğunu, NATO genişlemesinin Rusya aleyhine sürdüğünü ifade eden Lavrov, Washington ve onun Avrupalı müttefiklerinin, Irak ve Gürcistan'da Rusya'nın değerlendirmelerini göz ardı ettiğini örnek verdi.

Lavrov bir soru üzerine, yeni sistemin NATO'yu bertaraf edecek bir sistem olmayacağını, böyle bir çaba içinde olmayacaklarını belirterek, ''Bu gerçekçi olmaz. NATO bir gerçekliktir, hesaba almamız gerekir'' dedi.

A.A.