YSK kararları Resmi Gazete'de yayımlandı

Yüksek Seçim Kurulunun (YSK), 16 Nisan'da yapılacak anayasa değişikliği referandumu sürecinde seçimlerin temel hükümleri ve seçmen kütüklerine ilişkin kararı Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlandı.

Kararda, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un 47. maddesinin dördüncü fıkrasında, seçmen kütüklerinin seçimlere katılma yeterliliğini taşıyan siyasi partilerin genel merkezlerince veya yetkilendirilmiş il veya ilçe başkanlarınca istenildiğinde, YSK tarafından belirlenen giderin maliye veznesine yatırılmak ve makbuzu ibraz edilmek koşuluyla bir seçim döneminde iki defadan fazla olmamak üzere ilçe seçim kurulu başkanınca bilgisayar ortamında veya liste düzeyinde imza karşılığı yetkili kişiye verileceği öngörüldüğü belirtildi.

Seçmen kütüğü verilebilecek olan siyasi partilerin, kanun gereği seçimlere katılabilme yeterliliğine sahip olmaları gerektiği ifade edilen kararda, YSK'nın 11 Şubat'ta 2017 tarih ve 2017/75 sayılı kararıyla seçimlere katılma yeterliliğini taşıyan Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti), Anavatan Partisi, Bağımsız Türkiye Partisi (BTP), Büyük Birlik Partisi (BBP), Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Halkların Demokratik Partisi (HDP), Hür Dava Partisi (HÜDA PAR), Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), Saadet Partisi ve Vatan Partisine seçmen kütüğünün verileceği bildirildi.

Kararda, seçmen kütüğü örneği istemeye siyasi parti genel merkezlerinin yetkili olduğu ancak yetki verilmesi koşuluyla il ve ilçe başkanlarının da kendi seçim çevreleriyle ilgili istemde bulunabilecekleri, seçmen kütüğü örneği istemlerinin bir seçim döneminde ikiden fazla olamayacağı duyuruldu.

YEREL SAATLE 09.00-21.00'DE OY VERİLECEK

"Anayasa Değişikliği Halkoylamasında Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunun, Yurt Dışı Sandık Kurullarının, Yurt Dışı Temsilciliklerde Oyları Saklamak ve Yurt Dışı İlçe Seçim Kuruluna Ulaştırmakla Görevli Sandık Kurulları ile Yurt Dışı Oyların Sayım ve Dökümü ile Görevli Sandık Kurullarının Görev ve Yetkileri ile Yurt Dışında Oy Verme İşlemlerine İlişkin Karar"da ise yurt dışında oy verme işlemleri ve ilgili kurulların görevlerine ilişkin esaslar genelge ile düzenlendi.

Buna göre, temsilciliklerde oy kullanma gün sayısı ve başlangıç günü o ülkedeki seçmen sayısı gözetilerek her bir temsilcilik için YSK tarafından tespit edilecek. Oy kullanma saatleri yerel saatle 09.00'da başlayıp 21.00'de sona erecek.

Temsilcilik ve diğer yerlerde kurulacak seçim sandıklarında sadece seçmen kütüğüne kayıtlı Türk vatandaşları oy verebilecek.

Halk oylamasında "Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu" filigranlı sarı renkteki zarflar ve beyaz renk üstünde "Evet", kahverengi renk üstünde "Hayır" ibareleri bulunan iki ayrı renkten oluşan birleşik oy pusulaları ile "Tercih" mührü kullanılacak.

Dışişleri Bakanlığının görüşü alınarak, YSK tarafından belirlenen bina ya da oy verme yerinde sandığın konulacağı yer sandık kurulunca kararlaştırılacak. Sandığın konulacağı yerlerin belirlenmesinde, seçmenin oyunu kolaylıkla, serbestçe ve gizli şekilde verebilmesi göz önünde bulundurulacak. Sandığın konulduğu yer, oy verme süresince değiştirilemeyecek.

Yurt dışında sandıkların konulacağı yerler YSK'nın "www.ysk.gov.tr" internet adresinde ilan edilerek, temsilciliklerce de bölgelerinde bulunan seçmenlere uygun araçlarla duyurulacak.

Sandık kurulunca alınacak kararlarda uyulacak usul ve esasların da yer aldığı genelgede, sandık çevresinde ve sandık alanında düzenin sağlanmasına ilişkin esaslar da düzenlendi.

Genelgede, oy verme düzeni, engellilerin, okuma yazma bilmeyen seçmenlerin oy kullanmaları ile sandık kurulu üyelerinin oy kullanmasına ilişkin usuller de yer aldı.

Oy verme işleminin ardından yapılacaklara ilişkin ayrıntıların da aktarıldığı genelgeye göre, zarf sayım ve dökümü açık olarak yapılacak, oy verme yerinde bulunanlar sayım ve dökümü izleyebilecek.

Oyların sayım ve dökümünde, her sandık için farklı sandık numarası ve karekod kaydı bulunduğundan Seçim Bilişim Sisteminden (SEÇSİS) alınan "Örnek: 600 Yurt Dışı Sayım Döküm Cetveli"nden yararlanılacak.

Yurt dışı sandıklar ve gümrük kapılarından gelen sonuçlar Ankara İl Seçim Kurulunca tutanakla birleştirilerek, imzalandıktan sonra SEÇSİS uygulamaları tarama modülü kullanılarak YSK'ya gönderilecek.

OYLAR PTT KARGO VEYA THY VASITASIYLA TAŞINACAK

YSK'nın 104 Sayılı Kararı ve Eki 203/I Sayılı Genelge Anayasa Değişikliği Halkoylamasında Yurt Dışında Kullanılacak Seçim Malzemelerinin Mahalline Gönderilmesi, Kullanılan Oy Pusulalarının Yurt Dışı İlçe Seçim Kuruluna Ulaştırılması, Kargo İşlemleri ve Süreci ile Sınır Ülkelerden Diplomatik Kurye Aracılığıyla Getirilecek Malzemelerin Tesliminin Usul ve Esasları da Resmi Gazete'de yayımlandı.

Anayasa değişikliği halk oylamasında yurt içinde 16 Nisan Pazar günü, yurt dışında ise 27 Mart-9 Nisan tarihlerinde oy kullanılacak.

Halk oylamasında yurt dışı için seçim malzemelerinin mahalline gönderilmesi, kullanılan oy pusulalarının Yurt Dışı İlçe Seçim Kuruluna ulaştırılması, kargo işlemleri ve süreci ile sınır ülkelerden diplomatik kurye aracılığıyla getirilecek malzemelerin tesliminin usul ve esasları da genelge ile yürürlüğe konuldu.

Seçim araç ve malzemeleri, dış temsilcilikler ve Türkiye arasında diplomatik kargo ya da kurye yöntemiyle ve mümkün olan yerlerde THY vasıtasıyla, belirlenen temsilciliklerde ve aşamalarda kiralanacak uçakla, yurt içinde PTT Kargo veya THY vasıtasıyla taşınacak.

Tüm dünya ile bağlantılı olması ve aktarmaya mahal kalmaması suretiyle güvenliğin daha rahat sağlanabilmesi ve temsilciliklere daha hızlı ulaşım imkanları nedeniyle, oy pusulalarının temsilciliklere gönderilmesi ve kurye ile oy torbalarının getirilmesi için kargo ya da kurye kabul ve teslim yeri olarak İstanbul Atatürk Havalimanı belirlendi. Kiralanacak uçaklarla getirilecek oy torbalarının teslim yeri Ankara Esenboğa Havalimanı olacak.

Halk oylamasında yurt dışı temsilciliklere gönderilecek, yurt dışı temsilciliklerden geri gelecek seçim malzemelerinin taşınması diplomatik kargo, diplomatik kurye olmak üzere iki yöntemle gerçekleştirilecek.

Dışişleri Bakanlığınca yurt dışına oy pusulaları paketlerini gönderme aşamasında gümrük işlemlerinin yapılması ve diplomatik mühürle mühürlenmesi, getirilen oy torbalarının teslim alınması aşamasında diplomatik torbaların mühürlerinin açılması işlemlerini müteakiben kargo kabul ve teslimi Bakırköy 4. Geçici Gümrük Kapısı Seçim Kurulu tarafından yapılacak.

Gelen oy torbaları, gümrük kapısı seçim kurulları tarafından tutanakla komisyona ve komisyonca da mahallinden temin edilecek bir araç ile kolluk kuvvetleri nezaretinde karayolu ile Yurt Dışı İlçe Seçim Kuruluna ulaştırılacak.

TUTUKLU SEÇMEN LİSTESİ OLUŞTURULMASI

YSK kararında, kasıtlı suçtan dolayı ceza infaz kurumunda bulunan, ceza infaz kurumunda iken firar edenler dahil hükümlülerin oy kullanamayacağı,ceza infaz kurumunda bulunan seçmen niteliğine sahip tutuklular ile taksirli suçlardan hükümlü olanların oy kullanabileceği aktarıldı.

Kararda, "Seçmen kütüklerinin kesinleşme tarihinden sonra tutuklu ve taksirli suçlardan hükümlülere ilişkin askı listesinde yer almayan seçmenlerin, ceza infaz kurumu yönetimi aracılığı ile ceza infaz kurumunun bulunduğu ilçe seçim kurulu başkanlığına müracaat etmeleri halinde, kesinleşen seçmen kütüklerinde kayıtlı olmaları şartıyla tutuklu ve taksirli suçlardan hükümlülere ilişkin askı listesine dahil edilmeleri gerektiğine,

13 Nisan tarihine kadar yeni kurulan ceza infaz kurumunda bulunan tutuklular ile taksirli suçlardan hükümlü olanlar için de tutuklu seçmen listesi oluşturulacağı" ifadelerine yer verildi.

Seçim takvimine göre, 13 Nisan itibarıyla kesinleşecek olan tutuklu ve taksirli suçlardan hükümlülere ilişkin seçmen listelerinde kayıtlı bulunan tutuklular ile taksirli suçlardan hükümlü olanların ceza infaz kurumunun bulunduğu seçim çevresinde oy kullanabileceklerinin belirtildiği kararda, şunlar kaydedildi:

"Kişilerin kasten işlemiş olduğu suçtan dolayı hapis cezasına mahkumiyetin kanuni sonucu olarak uygulanması gereken hak yoksunluklarına ilişkin mahkumiyet hükmü kesinleşmiş olmakla birlikte, ceza infaz kurumuna henüz alınmayan veya ceza infaz kurumuna alındıktan sonra koşullu olarak salıverilen ya da denetimli serbestlik hükümlerinden yararlanmak suretiyle salıverilen ancak hak ederek salıverilme süresi dolmayan hükümlüler ile mahkemesince uzun süreli de olsa hapis cezası ertelenen veya cezası infaz edilmekte iken hastalığından dolayı cezasının infazı geri bırakılan hükümlülerin, ceza infaz kurumunda bulunmamaları nedeniyle, bu süre içinde yapılacak olan seçimlerde oy kullanmalarının mümkün olduğuna,

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 407. maddesinde belirtilen, 'Bir yıl veya daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı bir cezaya mahkum olan her ergin kısıtlanır' hükmü uyarınca kısıtlanan hükümlünün kısıtlılık hali 4721 sayılı kanunun 471. maddesinde yer alan, 'Özgürlüğü bağlayıcı cezaya mahkumiyet sebebiyle kısıtlı bulunan kişi üzerindeki vesayet, hapis halinin sona ermesiyle kendiliğinden ortadan kalkar' hükmü gereğince hapis hali sona ermekle kısıtlılık hali de sona ereceğinden bu süre içinde yapılacak seçimlerde oy kullanabileceklerine..."

SEÇİM YASAKLARI

YSK'nın 108 sayılı kararına göre ise 298 sayılı kanunun 79. maddesi gereğince oy verme günü olan 16 Nisan Pazar günü saat 06.00'dan 24.00'e kadar her ne suretle olursa olsun alkollü içki satılamayacak, içkili yerlerle umumi mahallerde her çeşit alkollü içki satılması ve verilmesi ile içilmesi yasak olacak.

Emniyet ve asayişi korumakla görevli olanlardan başka hiçbir kimse, 5237 sayılı kanunun 6. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinin ilgili bentlerde gösterilen silahları köy, kasaba ve şehirlerde taşıyamayacak.

Oy verme günü oy verme süresince kahvehane, kıraathane ve internet kafeler gibi bütün umumi eğlence yerleri kapalı kalacak, eğlence yeri niteliğini taşıyan lokantalarda yalnızca yemek verilebilecek.

Seçim yasaklarına ve belirtilen kurallara uyulmak şartıyla oy verme günü saat 18.00'den sonra düğün yapılabilecek.

298 sayılı kanunun 80. maddesi gereğince, oy verme günü saat 18.00'e kadar radyolar ve her türlü yayın organları tarafından halk oylaması ve halk oylaması sonuçları ile ilgili haber, tahmin ve yorum yapılması yasak olacak.

18.00-21.00 saatlerinde radyolarda ve her türlü yayın organlarında ancak YSK tarafından halk oylaması ile ilgili verilecek haber ve tebliğler yayınlanabilecek.

Saat 21.00'den sonra bütün yayınlar serbest olacak ancak YSK tarafından gerek görülmesi halinde saat 21.00'den önce de yayınların serbest bırakılmasına karar verilebilecek.

- SEÇSİS VE SSPSESASLARI BELİRLENDİ

YSK'nın Seçim Bilişim Sistemi (SEÇSİS)-Sandık Sonuçları Paylaşım Sisteminin (SSPS) kullanımına ilişkin usul ve esaslarla ilgili genelge de Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yer aldı.

Buna göre, halk oylaması günü SSPS aracılığı ile siyasi parti genel merkezlerinin kullanımına sunulan sandık sonuçları, geçici sandık sonuçları olup, itiraza gerekçe oluşturacak bir niteliğe sahip olmayacak.

SSPS Web Sitesine ve Web Servisine erişim, seçime katılma yeterliğine sahip siyasi partilere oy verme günü saat 17.00 itibarıyla, diğer partilere ise yayın yasaklarının kalktığı andan itibaren sağlanacak. SSPS ile elde edilen sandık sonuçları, YSK tarafından belirlenen süre bitimine kadar siyasi partiler tarafından teşkilatlarına ve üçüncü şahıslara gönderilemeyecek ve kamuoyuna açıklanamayacak.

SSPS hizmetine Web Sitesi ve Web Servis metotları ile her metodun kendi kullanıcısı vasıtasıyla erişilecek. Siyasi parti, Web Servis metodu ile sandık sonuçlarına, Web Sitesi metodu ile sandık sonuçlarına ve imzalı tutanaklara erişim sağlayabilecek.

Halk oylaması günü siyasi parti, sandık sonuçlarını SSPS Web Sitesi kullanıcısı ve SSPS Web Servis kullanıcısı aracılığıyla bilgisayarına kaydetme olanağına sahip olacak.

Ayrıca talep halinde imzalı tutanaklar Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü (SKGM) tarafından belirlenecek yöntemle de verilebilecek. Bu şekilde temin edilen verilerin gizliliği ve güvenliğinden ilgili siyasi partiler sorumlu olacak. Siyasi partiler, imzalı tutanaklara SKGM tarafından sağlanacak ayrı bir kullanıcı adı ve şifre ile "ftp" yöntemiyle ulaşabilecek.

Siyasi partilerin SSPS'den yararlanabilmek için SKGM'den yazılı olarak veya Siyasi Parti Portalı üzerinden istemde bulunmaları gerekecek. Ayrıca bilişim altyapılarını da hazır hale getirmek ve güvenlik tedbirlerini almakla yükümlü olacak.

Bu bağlamda, siyasi parti genel merkezinde en az 2 Mbps hızında internet bağlantısı olması gerekecek. Güvenlik denetimi amacıyla da siyasi parti genel merkezinden YSK'ya bağlanacak uç bilgisayarların statik IP adreslerini YSK'ya bildirmeleri gerekecek. İlgili IP adresinden YSK-SSPS'ye çevrim içi ulaşacak kullanıcılara SKGM tarafından sağlanacak kullanıcı adı ve şifrelerin güvenliğinden siyasi parti ve belirlediği kullanıcılar sorumlu tutulacak.

SİYASİ PARTİLERE ELEKTRONİK ORTAMDA VERİLECEK

YSK, sandık sonuçlarına erişimdeki bütün süreçleri kayıt altına alıp denetleyecek. Ayrıca, siyasi parti genel merkezleri, Siyasi Parti Portalı ve YSK-SSPS Web Servis hizmetini kullanmak üzere sadece bir kullanıcı belirleyecek.

Genelgede SSPS talep formuna ilişkin esaslara da yer verildi. Buna göre, siyasi parti genel merkezleri, SSPS Web Sitesi kullanıcısı olarak en çok 9 kullanıcı belirleyebilecek. Bu 9 kullanıcıya ilişkin istenen bilgiler, SSPS Kullanım Talep Formu ile YSK-SKGM'ye bildirilecek.

Siyasi partilerin bildirdikleri her bir kullanıcı için ayrı kullanıcı adı ve şifre üretilecek. Kullanıcı sisteme ilk giriş yaptığında, verilen şifreyi değiştirmesi gerekecek. Kullanıcı şifresini değiştirmezse sağlanan hizmetlerden yararlanamayacak.

Oy verme günü akşamı, ilçe seçim kurullarınca SEÇSİS'e işlenen sandık sonuçları verileri ile taranmış imzalı tutanaklar, YSK-Portalına aktarılacak ve siyasi partiler, SSPS ile bu verilere erişebilecek. Buna göre, sandık sonuçları, sandık türü, seçim çevresi, ilçe seçim kurulu, mahalle/köy ve sandık aralığı kriterlerine göre görüntülenebilecek ve aynı formatta saklanabilecek.

SSPS Web Sitesi veya Web Servisi hizmetinden yararlanacak olan siyasi partiler ile test çalışmaları yürütülecek ve SSPS Kullanıcı El Kitabı ile SSPS Web sitesi/Web Servisi Kullanıcı El Kitabı ilgili siyasi partilere manyetik veya elektronik ortamda verilecek.