Türkiye ve Rusya'dan beyaz hat!
Gazete Habertürk yazarı Muharrem Sarıkaya, Fırat Kalkanı Harekâtı'nda gelinen son durumu ve bölgedeki Rusya-Türkiye iş birliğini yazdı
Fırat Kalkanı Harekâtı’nın başlamasından bu yana, Rusya odaklı 3 önemli acı olaya tanıklık edildi.
İlk olarak, 24 Kasım’da Rusların kontrolündeki Nayrap Havaalanı’ndan kalkan rejime ait bir uçak, hemen öncesinde gözlem yapan bir İHA’nın noktalamasıyla El Bab’ın kuzeybatısında konuşlu Türk birliğinin üzerine varil bombası attı.
3 asker şehit oldu, 10 asker yaralandı.
Benzer olayların bir daha yaşanmaması için Rusya ile Türkiye arasında 12 Ocak’ta imzalanan “harekât güvenliği ve işbirliği” ile ilgili “Mutabakat Muhtırası” gereği “Temas Koordinasyon Hattı” oluşturuldu.
Mutabakata göre, Türkiye bu hattın güneyine inmeyecek, Şam rejimiyle birlikte ona destek veren Rusya, İran da dahil diğer güçler de kuzeye çıkmayacak; böylece tarafların teması engellenecek.
El Bab kuşatılıp Umm El Amad Taltinah’tan Güz İlçesi’ne kadar uzanan alanda Türkiye desteğindeki ÖSO ile rejim güçleri karşı- laşmaya başlayınca küçük de olsa bazı yerlerde çatışmalar oldu.
Ancak Türkiye ve desteğindeki birlikler, El Bab’ı hafta başından bu yana Halep’e bağlayan M4 otobanının altından kuşatırken, “Temas Koordinasyon Hattı”na riayet etti.
El Bab’a dönük hilal hareketinin uçlarını tamamlamak için bazen hattı geçmeye ihtiyaç duyduğunda da “geri çekilmek kaydıyla” diye durumu Rus tarafına bildirerek harekâtını tamamladı.
KOORDİNAT 4 KEZ VERİLDİ
Bölgede, mutabakat hafta başına kadar planlandığı gibi sürdü. Ancak 8 Şubat günü Rusya kontrolündeki bölgeden Türkiye desteğindeki birliklerin üzerine bir roket atılınca karargâhlar harekete geçti.
Arazideki Türk muhabere görev gücü, koordinat vererek “Buralarda dost unsurlar var; bombalanmayacak alanlar” diyerek bölgede konuşlu Rus kara birliklerinin merkezine uyarısını iletti.
Eşzamanlı olarak durumu Kilis’teki Kara Gücü Koordinasyon Merkezi’ne ve Eski- şehir Hava Koordinasyon Merkezi ve Genelkurmay Komuta Karargâhı’na da koordinatlarıyla aktardı.
Kilis ve Eskişehir de mutabakat gereği “dost güçlerin” koordinatlarını Humeymin’deki Rus Harekât Merkezi’ne ayrı ayrı iletti ve teyit etti.
Genelkurmay Harekât Karargâhı da saat 23.11’de Ankara’da Rus Askeri Ataşesi’ni davet edip yazılı olarak koordinatları verdi ve buralarda dost güçlerin olduğunu bildirdi.
Yani, bir değil, tam dört farklı noktadan “dost güç koordinat bildirimi” gerçekleştirildi.
Buna rağmen Rus uçağı gelip Türk askerinin konuşlandığı binayı vurmakla kalmadı, üstüne de “Türk askeri orada olmamalıydı” açıklaması yaptı.
İNSANSIZ BÖLGE
Ankara, Devlet Başkanı Putin ve Genelkurmay Başkanı Org. Valeriy Gerasimov olmak üzere Moskova’nın “üzüntülerini” anında bildirmesi nedeniyle tepkisinin tonunu bir nebze düşürmekle birlikte soruşturmanın peşini bırakmamakta kararlı...
Bununla birlikte, benzer sorunun bir daha yaşanmaması ve karşılaşan güçlerin çatışmasının engellenmesi için de “Beyaz Hat” oluşturulması üzerinde duruluyor.
Bu alan, Kıbrıs’ta “Yeşil Hat” veya HindistanPakistan arasındaki “Keşmir kontrol hattı” uygulamasına benzer bir şekilde Türkiye ile Rusya’nın denetiminde “No Man’s Land” yani insansız bölge olacak.
Umm El Amad Taltinah’tan başlayıp Güz İlçesi’nden doğuya, Şam güçlerinin DEAŞ’ı boşaltma yükümlülüğünü aldığı Tadif İlçesi kuzeyinden ancak Halep-El Bab M4 otobanı- nın altından Zammar İlçesi güneyini takiben PYD sınırı Fırat’a kadar uzayacak.
Rusya Savunma Bakanlığı tarafından da dün duyurulduğu gibi “Suriye ordusu, Türkiye ile daha önce kararlaştırılan bu geçici sınır çizgisine” ulaştı...
Ancak “demarkasyonhat çizgisi” çevresinde oluşacak “Beyaz Hat”tın genişliğine henüz karar verilmedi.
Yansıyan haberlerin satır aralarına bakılırsa Rusya’nın arayışı “temas kontrolü” ile birlikte “atış kontrolünü” de sağlayacak genişlik...
Ama bu DEAŞ ile çatışmanın olduğu bir ortamda şu aşamada gerçekçi durmuyor.
Böyle dahi olsa, Rus uçağının Türk askerlerini şehit ettiği bina, bırakın temas hattını Moskova’nın tartıştığı ateş hattının dahi dışında bulunuyor.
Daha önemlisi El Bab ve bölgesinin kuşatılıp DEAŞ’tan temizlenmesi, ABD ile Rakka operasyonunun planlanmasına sıra gelince de birçok senaryoya kapı aralıyor.
Olayın nasıl ve neden olduğunun yanıtı Moskova’dan bekleniyor.
Muharrem SARIKAYA / GAZETE HABERTÜRK
