Mihrimah Sultan Camii'nde gizlenen büyük sır!
Mimar Sinan'ın kavuşamadığı Mihrimah Sultan adına yaptığı iki camide gizlenen büyük sır!
Habertürk
Giriş: 26 Şubat 2013 - 11:11 Güncelleme: 26 Ocak 2016 - 09:44
Mimar Sinan'ın imzasını taşıyan Üsküdar ve Edirnekapı'daki Mihrimah Sultan Külliyeleri, hiç açığa çıkmayan platonik bir aşkın izlerini taşıyor
Mihrimah Sultan: - 1522 yılında, Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman ile eşi Hürrem Sultan'ın Mehmed'den sonraki ilk çocuğu olarak dünyaya geldi. Mihrimah'a, Farsça'da Güneş ile Ay anlamına gelen adını, babası Sultan Süleyman koydu.
17 yaşına geldiğinde, Diyarbekir Beylerbeyi Rüstem Paşa ile evlendirildi.
Rivayete göre o tarihte 50 yaşında ve evli olan Mimar Sinan da büyük bir aşk besliyordu Mihrimah Sultan'a.
Aşkına kavuşamayan Koca Sinan, büyük aşkını olanca güzelliğiyle eserlerine yansıtıyordu.
Mimar Sinan'ın imzasını taşıyan Üsküdar ve Edirnekapı'daki Mihrimah Sultan Külliyeleri, hiç açığa çıkmayan platonik bir aşkın izlerini taşıyor belki de.
Kimi sanat tarihçilerinin iddialarına göre, Mihrimah Sultan adına yapılan külliyelerin duru, gösterişsiz ve asil duruşuna rağmen içinin alabildiğine aydınlık olmasında da Mimar Sinan'ın duygularının izlerini taşıyor.
Yine iddialara göre Sinan'ın Mihrimah Sultan'ın eşi Rüstem Paşa için yaptığı caminin çinileri ve süslemelerinin tüm ihtişamına rağmen diğer bütün yapılarının aksine daha karanlık olmasının altında da bu aşkın izlerinden bahsetmek mümkün.
Mihrimah Sultan, Mimar Sinan'ı bir gün huzuruna çağırarak İstanbul'da güzel bir yerde kendi adına bir külliye yapmasını ister. Mihrimah, Sinan'ın "Nereye yapılmasını arzu edersiniz" sorusuna "Yerini sen seç" diye cevap verir. Bunun üzerine Mimar Sinan, 1540 yılında Üsküdar'daki Mihrimah Sultan Külliyesi'nin temelini atar. Külliye, 1548 yılında tamamlanır.
Mihrimah Sultan 1562 yılında Mimar Sinan'ı bir kez daha huzuruna çağırır ve İstanbul'da kendi adına bir külliye daha yapmasını ister. Bu külliyenin yerini de tıpkı bir öncekinde olduğu gibi yine Mimar Sinan Sinan seçecektir. Sinan da ikinci külliye için İstanbul'un en yüksek tepesini seçer. Yeni külliye Edirnekapı surlarının dibine inşa edilecektir.
Mimar Sinan'ın camiyi gözden uzakta, ilgiyi çekmeyecek bir yerde inşa ettirmesi, Mihrimah Sultan'a duyduğu gizli aşkın bir ifadesi, bir yansıması olarak yorumlanmasına neden olmuştur.
Camilerin sırrı - Mimar Sinan, Mihrimah için, en uygun yerlere en uygun camiyi, padişahın izni ve emriyle, dünya üzerinde eşi benzeri görülmemiş bir sihirli matematiksel hesapla yaptı.
Bu camilerden biri, Üsküdar'daki, etek giymiş bir hanım görünümündeki Mihrimah Sultan Cami. Üsküdar'daki cami ve külliye, İstanbul'un "yedinci tepesi"nin en yüksek noktasında inşa edilmiş.
Bir diğeri de, Sinan'ın, Mihrimah Sultan'a olan aşkını tasvir ettiği cami olarak rivayet edilen Edirnekapı cami. Caminin kubbesi, dışarıdan bakıldığında, tüm ihtişamıyla tek başına yükselmektedir. Minaresi sadece bir tanedir. Minaresinin sadece bir tane olmasının nedeni ise şöyle bilinmektedir.
Mihrimah Sultan'ın statüsü iki minareli cami yaptırmaya yetmesine rağmen yalnızlığını simgelemesi anlamında tek minareli yapılmıştır bu cami.
İki caminin de yeri özenle seçilmiştir. Güneşin doğum ve batım yerleri tespit edilerek yapılmış camilerdir. Yılın sadece bir günü; 21 Mart gece ile günün birbirine eşit olduğu günde eşsiz bir manzaraya şahit olabilirsiniz. İki camiyi de aynı anda görebileceğiniz bir yer tespit ettiğinizde göreceğiniz manzara şudur:
Edirnekapı Camii'nin tek minaresinin arkasından güneş batarken Üsküdar'daki caminin minareleri arasından ay doğmaktadır! Bu arada en etkileyici olan kısım ise; 21 Mart tarihi aynı zamanda Mihrimah Sultan'ın doğum günü olmasıdır.
Ünlü tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, bu aşkın hiçbir şekilde belgelenemediğini vurgulayarak, "Hikâyenin bir fanteziden, efsaneden öteye geçmesi mümkün değil. Kişi Mimar Sinan da olsa imparatorluğun sadrazamının tek eşine böyle duygular beslenmesi hayatının sonu anlamına gelir. Camilerin yerleri seçilirken veya mimarisinde, Mihrimah Sultan'a özel hesaplar yapılmış olması da bu aşkın varlığını kanıtlamaya yetmez. Mimar Sinan, hangi eserinde hesap yapmamıştır ki?" demiştir.
Mimar Sinan hakkındaki en kapsamlı kaynak olarak bilinen "Sinan Çağı: Osmanlı İmparatorluğu'nda Mimari Kültür" isimli kitabın yazarı Harvard Üniversitesi Öğretim Görevlisi Prof. Gülru Necipoğlu da bu aşkın ilk kez Arthur Stratton isimli yazar tarafından dile getirildiğini belirterek, "Stratton, 1972 yılında Londra'da yayınladığı Mimar Sinan'ın biyografik romanında ikisi arasında bir aşk kurgusu yapmış. Ancak bunu yaparken belirttiği herhangi bir kaynak yok. O zamandan beri dilden dile dolaşan bir hikâye bu. Tarihle ilgili bir şey söyleyeceksek ancak belgeler üzerinden konuşabiliriz. Böyle bir kaynak olmadığı için de anlatılan aşkın tamamen hayal ürünü olduğunu düşünüyorum" demiştir.
Prof. Dr. İskender Pala ise "Mimar Sinan, bir kadına âşık olsaydı bu kişi Mihrimah Sultan olurdu. Bana göre âşıktı ki iki abidede onun ismini bir araya getirdi. Adını kıyamete kadar yaşatacak iki abideye imza attı. Bunu yedi-sekiz sene evvel bir akşamüstü kendi gözlerimle gördüm. İki külliyeyi de gören bir yerde duruyordum, birinden güneş batarken, diğerinden ay doğuyordu. O an gözlerimdeki perde açıldı. Mimar Sinan, bilimadamı olduğu gibi aynı zamanda bir sanatçı. Şairlerle dost. Baki'yle yakın arkadaş. Eserlerinde de şiirsel bir anlatım olması çok doğal" demiştir.
