En iyi 10 'Katil kim?' filmi

Dashiel Hammett’in romanından John Huston’un uyarlayıp yönettiği filmde, dedektif Samuel Spade (Humphrey Bogart), “kayıp kişi” vakasıyla uğraşan iş ortağı Archer’ın ölümünün ardından kendini bir suç zincirinin orta yerinde bulur... San Francisco’da geçen film, o yılların Hollywood’una pek uymayan gerçekçi yaklaşımı ve görsel atmosferiyle klasikleşti. Bazı sinema tarihçileri “kara film” türünün ilk örneği olarak kabul eder.

And Then There Were None 1945

Agatha Christie’nin Türkiye’de “10 Küçük Zenci” olarak da bilinen romanı sinemaya birkaç kez uyarlandı. Usta Fransız sinemacı Rene Clair’in yönettiği film, genelde en iyisi olarak kabul edilir. Birbirini hiç tanımayan 8 kişi, bir adaya davet edilir. Ev sahibi ortada yoktur. Akşam yemeğinde ilk cinayet işlenir. Herkesin şüphelendiği kişi, ikinci cinayetin kurbanıdır.

Büyük Uyku 1946 (The Big Sleep)

Howard Hawks’un yönettiği “Büyük Uyku”, polisiye edebiyatın usta kalemi Raymond Chandler’ın eserinden sinemaya uyarlandı. Özel dedektif Philip Marlowe’un (Humphrey Bogart) aldığı sıradan iş, cinayetlerle gelişen karmaşık bir olaya dönüşür. Bir kara film klasiği olarak kabul edilen “Büyük Uyku”, “Katil kim?” sorusundan ziyade Marlowe’un araştırma sürecinde yaşadıklarına odaklanır. 1940’ların karanlık ruhunu yansıtan bir kara film klasiği...

Chinatown 1974

“Aldatan eş” araştırmalarındaki uzmanlığıyla tanınan dedektif Jake Gittes (Jake Nicholson), rutin işlerinden birinde “evli bir erkeği sevgilisiyle yakalayıp” fotoğraflarını çeker. Adamın cinayete kurban gitmesiyle kendini, büyük bir suç ağının içinde bulur. Los Angeles’ın yeni su sistemine, rant peşindeki para babalarına ve daha karanlık suçlara kadar uzayan bir ağdır bu... Robert Towne’un yazdığı, Roman Polanski’nin yönettiği “Chinatown” modern kara filmin öncüsü olarak kabul edilir.

Şeytan Çıkmazı 1987 (Angel Heart)

Brooklyn’li özel dedektif Harry Angel (Mickey Rourke), gizemli müşterisi Louis Cyphre tarafından Johnny Favorite adlı kayıp şarkıcıyı araması için görevlendirilir. Angel, araştırmasını sürdürdükçe peş peşe gelen şiddet dolu cinayetlerle karşılaşır. William Hjortsberg’in romanından yönetmen Alan Parker tarafından sinemaya uyarlanan film, nefes kesici hızlı kurgusu, tekinsiz atmosferi ve başdöndürücü sürpriz finaliyle 1980’lerin en iyi polisiyelerinden.

Lone Star 1996

Her şey Texas’ta, çölde bulunan bir iskeletle başlar. İskelet 1950’li yıllarda hiç kimsenin sevmediği bir şerife aittir. Kasabanın yeni şerifi Sam Deeds (Chris Cooper), olayı araştırdıkça geçmişin sırları ortaya dökülür... Senaryoyu yazan ve yöneten John Sayles, politik bir bakış açısıyla farklı etnik gruplar arasındaki çelişki ve çatışmalar üzerinden ırk ayrımcılığını eleştirirken sürprizli hikâyesiyle izleyicileri şaşırtmayı başarıyor.

Akıl Defteri 2000 (Memento)

Leonard’ın hafızası artık yeni anılar oluşturamaz ve her 5 dakikada sıfırlanır... Bu yüzden karısını öldürenlerin kim olduğunu aramak için kendine özel yöntemler geliştirmiştir. Chistopher Nolan’ın senaryosunu yazıp yönettiği film, finalden geçmişe doğru ilerleyen bir hikâye kurgusuna sahip. Geçmişe doğru ilerledikçe sadece cinayet değil Leonard’ın trajedisi de aydınlanır.

Gosford Park 2001

Aynı mekânda birçok karakteri buluşturan Agatha Christie usulü klasik bir polisiye... Ne var ki, 1932’de İngiltere’deki bir kır evinde verilen kalabalık av parti sırasında işlenen cinayet sonrasında olup bitenler, klasik polisiyelerden farklı. Yönetmen Robert Altman, “Katil kim” sorusundan ziyade karakterler ve durumlarla ilgileniyor, türe kendi yorumunu getiriyor.

Azınlık Raporu 2002 (Minority Report)

Philip K. Dick’in kısa öyküsünden uyarlanan film, katillerin cinayeti işlemeden önce yakalandığı bir gelecekte geçiyor. Medyumların yarıdımıyla birçok suçluyu önceden yakalayan memur John Anderton, bir gün aynı şekilde katil ilan ediliyor. Anderton, medyumlardan birinin farklı düşündüğünü öğrenince olayı araştırmaya başlıyor. Yönetmen Steven Spielberg, polisiyeyle bilimkurguyu etkileyici bir görsel tasarımla birleştiriyor.

Gizemli Nehir 2003 (Mystic River)

Clint Eastwood’un yönettiği film, Boston’da yaşayan üç çocukluk arkadaşının hikâyesini anlatıyor. Dave (Tim Robbins) çocukken kaçırılmış ve günlerce süren bir tacize maruz kalmıştır. Yıllar sonra, Jimmy’nin kızı (Sean Penn) Katie öldürülünce Dave baş şüphelilerden biri olur. Sean’ın (Kevin Bacon) yürüttüğü soruşturma bir türlü dinmeyen acıları, paylaşılmayan sırları ve dile getirilemeyen kuşkuları yeniden gündeme getirir. Sean Penn ve Tim Robbins, Oscar kazanmıştı.