Borsanın büyük kalp krizleri!

Türkiye buna benzer zor bir süreci yakın tarihte bir çok defa yaşadı. Yurtiçinde ve yurt dışında yaşanan sıcak gelişmelere Borsa İstanbul (BIST) yatırımcısı nasıl tepki verdi? İşlem hacminde ne gibi değişimler oldu? Endekste en sert düşüşler ve yükselişler hangi olaylar karşısında yaşandı? Günümüze benzer bir çok olayın yaşandığı 2006 - 2011 arası Borsa İstanbul'u olumlu veya olumsuz etkileyen olayları Soner Akkoç ve Nasıf Özkan'ın çalışmalarından sizin için derledik.

DANIŞTAY SALDIRISI: BORSA YÜZDE 8.67 DÜŞTÜ
22.05.2006: Arparslan Arslan adında bir avukat tarafından Danıştay'a saldırı düzenlenmesi endeksin düşmesine neden oldu. Erken seçim tartışmaları ve ABD Merkez Bankası FED'in faiz arttırması sonucu borsa yüzde 8.67 düştü.

13.06.2006: Dünya piyasalarında genel düşüş, Borsa İstanbul 100 endeksinin yüzde 5.84 gerilemesine neden oldu.

CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMLERİ: YÜKSELEN SİYASİ TANSİYON VE BORSA YÜZDE 7.03 DÜŞTÜ
16.08.2007: Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül'ün adaylığını açıklamasıyla borsada düşüş yaşandı. Asya Borsaları'nın da son 3 yılın en sert düşüşünü yaşamasıyla BIST 100 endeksi günü yüzde 7.03 kayıpla kapattı.

21.01.2008: ABD Başkanı George Bush'un açıkladığı 150 milyar dolarlık ekonomiyi kurtarma paketi, ülkede resesyon kaygısı doğurdu. Bu durum Borsa İstanbul endeksine yüzde 6.61'lik kayıp olarak yansıdı.

AK PARTİ'YE KAPATMA DAVASI: BORSA YÜZDE 7.75 ÇAKILDI
17.03.2008: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya'nın, AK Parti hakkında "laikliğe aykırı fiillerin odağı haline geldiği" gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi'ne kapatma davası açmasıyla Borsa İstanbul'da hisseler yüzde 7.75'lik bir kayıp yaşandı.

01.07.2008: İsrail ile İran arasında artan gerilim nedeniyle petrol fiyatları rekor kırdı. Ayrıca hem Hazine iç borçları yüzünden faizin artması ve siyasi tansiyonun yüksek olması borsanın günü yüse 5.51 kayıpla kapatmasına neden oldu.

LEHMAN BATTI: KAYIP YÜZDE 5.42/ABD'DEN ACI REÇETE: BORSA DİBE VURDU
15.09.2008: ABD'de patlak veren mortgage krizi sonucu yatırım bankası Lehman Brothers'in iflasını açıklamasıyla ekonomik kriz küresel boyuta taşındı. 613 milyar dolar ile ABD tarihinin en büyük iflası Borsa İstanbul'u yüzde 5.42 oranında geriletti.

03-06.10.2008: ABD ekonomisinde yavaşlama endişelerinin devam etmesi üzerine açıklanan 700 milyar dolarlık kurtarma paketinin ABD temsilciler Meclisi'nce kabul edilmesi sonucu Borsa İstanbul bu süreç içerisinde yüzde 14.65'lik düşüş yaşadı.

AMERİKA ÇÖKTÜ BİZ DE ÇÖKTÜK: YÜZDE 12.94
10.10.2008: ABD dış tricaret açığının Ağustos ayında 59.14 milyar dolar olarak açıklanması ve dış piyasalardaki yükselen satışlar nedeniyle Borsa İstanbul endeksi yüzde 8.03 kayıp yaşadı.

16-17.10.2008: ABD'deki Dow Jones ve S&P 500 borsalarında yüzde 7.87 ve yüzde 9'luk kayıplar, Borsa İstanbul'da işlem gören hisseleri de vurdu. Yaşanan sert satışlar üzerine bu süreçte BIST 100 endeksi yüzde 12.94 değer kaybetti.

SIFIRCI HOCALAR BORSAYI ÇÖKERTTİ: YÜZDE 14.79
05.11.2008: IMF sözcüsü'nün Türkiye'nin yeni bir ekonomik program istemediğini açıklaması üzerine Borsa İstanbul'da işlem gören hisseler yüzde 5.20 değer kaybetti.

11-18-19.11.2008: Bu tarihlerde bir dizi olay Borsa İstanbul'u olumsuz etkiledi. Standart&Poor's'un Türkiye'nin görünümünü negatif olarak revize etmesi, Avrupa Merkez Bankası'nın ekonomik kriz yüzünden gelişmiş ülkelerin finansal sistemlerinin zorlanacağını söylemesi, Fitch'in Türk Bankaları ile igili olumsuz açıklamaları ve Merrill Lynch Survey'in ekonomik resesyonun 2009 boyunca devam edeceğini iddia etmesi hisseleri düşürdü. Bu süreç sonunda borsa yüzde 14.79 değer kaybetti.

ERGENEKON OPERASYONU: BORSA YÜZDE 6'NIN ÜZERİNDE DÜŞTÜ
01.12.2008: Türkiye Para Politikaları Komitesi, küresel kredi koşullarının iç ve dış talepleri sınırlayabileceğini açıkladı. Bunun üzerine Borsa İstanbul günü yüzde 5.53 düşüşle tamamladı.

08.01.2009: Ergenekon soruşturması sonucu Türkiye'de 6 ilde başlayan operasyonlarda, aralarında eski YÖK başkanı, emekli generaller, öğretim üyeleri ve gazetecilerin de bulunduğu bir çok ünlü isim gözaltına alındı. Gözaltı dalgalarıyla beraber, sanayi üretiminin 2008 Kasımı'nda yüzde 13.9 azalması ve Avro Bölgesi ekonomik büyüklüğünün 2008'in 3. çeyreğinde yüzde 0.2 küçülmesi, Borsa İstanbul'da yüzde 6.22'lik bir kayba sebep oldu.

AMERİKA'NIN DOKUNULMAZLIĞI KALDIRILDI, OLAN BİZİM BORSAYA OLDU
30.10.2009: ABD tüketim harcmalarında 2009 boyunca yüzde 0.5'lik rekor düşüş olduğu açıklandı. Bunun etkisi Borsa İstanbul'a yüzde 6.59 kayıp olarak yansıdı.

05-08-10.08.2011: Kredi derecelendirme kuruluşu Standart & Poor's, ABD'nin kredi notunu AAA'dan AA+'ya düşürdü. Bu sürecin sonunda Borsa İstanbul tarihi düşüşlerinden birini gördü ve hisseler yüzde 16.49 kayıp yaşadı

BORSA İSTANBUL 100 ENDEKSİ'NE OLUMLU ETKİ EDEN OLAYLAR

ABD PARA MUSLUĞUNU AÇINCA BORSA COŞTU
20.07.2006: ABD'nin faiz oranlarını düşüreceği yönünde beklentiler ile Borsa İstanbul 100 endeksi yüzde 5.10 oranında yükseldi.

19.09.2007: ABD, faiz oranlarını 50 baz puan indirdi. Borsa İstanbul 100 endeksinde ise yüzde 6.48'lik bir artış yaşandı.

24.01.2008: ABD'nin yeniden faiz indireceğine yönelik beklenti ve genişletilmiş ekonomik kurtarma paketiyle büyüme görünümü Borsa İstanbul'da hisselerin yüzde 5.65 artmasını sağladı.

12.02.2008: Ünlü yatırımcı Warren Buffet, sıkıntılı tahvil sigortacılarına 800 milyarlık kamu bonoları ile yeniden sigortalandıma yaparak yardım önerdi. Bu durum Borsa İstanbul'da endeksin yüzde 5.18 yükselmesini sağladı.

AK PARTİ'YE KAPATMA DAVASI SONUÇLANDI, KAPATMA YOK: BORSA UÇTU
30.07.2008: Anayasa Mahkemesi'nin iktidardaki AK Parti'yi kapatmama kararı alması ile borsa gün sonunda yüde 5.44 değer kazandı.

19.09.2008: Kredi kuruluşu Moody's'in Türkiye'nin kredi notunu arttırabileceğini işaret etmesi ile borsa tarihi yükselişlerinden birini yaşadı. Endeks gün sonunda yüzde 12.13 yükseldi.

ABD FAİZ İNDİRDİKÇE BORSA YÜKSELDİ
14.10.2008: ABD'nin bankalara 250 milyar dolarlık yardım yapacağını açıklaması borsada hisselerin yüzde 5.29 yükselmesini sağladı.

30.10.2008: ABD Merkez Bankası FED'in faiz oranlarını yarım puan ile yüzde 1'e indirmesi ile Borsa İstanbul 100 endeksi yüzde 9.39 yükseldi.

IMF VE TÜRKİYE ANLAŞMASI İDDİASI: BORSA YÜKSELDİ
24.11.2008: Dünya piyasalarındaki genel yükseliş ve IMF ile Türkiye arasında anlaşma yapılması beklentisi borsayı yüzde 9.43 yükseltti.

29.04.2009: Türk Bankaları bilançolarının birinci çeyrekte iyimser yönde geleceğinin beklenilmesi ile borsa yüzde 5.20 oranında yükseldi.

AB MALİYE BAKANLARI KRİZE MÜDAHALE ETTİ: BORSA YÜZDE 7'YE YAKIN YÜKSELDİ
10.05.2010: Avrupa Birliği'ndeki maliye bakanlarının 750 milyar euroluk yardım paketini kabul etmesi Borsa İstanbul 100 endeksine pozitif etki sağladı. Borsa gün sonunda yüzde 6.9 oranında yükseldi.