Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin
        Haberler Ekonomi Para Gıdamızı tehdit eden spekülasyon! - Makro Ekonomi Haberleri

        BİLAL EMİN TURAN

        HABERTURK.COM EKONOMİ SERVİSİ

        bturan@haberturk.com

        Altın, gümüş, bakır, paladyum fiyatları derken asıl tehlike çanları gıda fiyatlarında çalmaya başladı...

        Gıda arzına yönelik kaygılar son aylarda fiyatların sert yükselişler yaşanmasına neden oluyor. Daha bir hafta önce Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), fiyatların ocak ayında rekor düzeye çıktığını ve üretici ülkelerdeki kötü hava koşulları nedeniyle gıda fiyatlarının muhtemelen artmaya devam edeceğine dikkat çekmişti. Ayrıca, Tunus'un ardından Mısır ve Ürdün’de yaşanan gösteriler, bölgede gıda stokları konusunda spekülasyonları beraberinde getirdi. Öte yandan tarıma dayalı ürünlerdeki fiyat artışları G-20 gündemine taşındı. Uzmanlar, fiyatlardaki bu aşırı dalgalanmayı düzenleyecek bir uluslararası bir uygulamanın olmadığına işaret ederek, G20 ve BM'nin gündeminin önümüzdeki günlerde bu konuyla daha fazla meşgul olacağını ifade ediyor. Yani önümüzdeki yıllarda G20 ve BM'nin gibi bu tip ürünlerde oluşabilecek spekülasyonlara karşı bir önlemler zinciri oluşturacağı aşikar.

        FİYATLAR 2008 YILINDAKİ SEVİYELERİN ALTINDA!

        Dünya buğday fiyatları 2008 yılındaki zirvesinden yüzde 35 aşağıda fakat sanki rekor kırıyormuş gibi lanse ediliyor. Bunda ise son 8 ayda görülen yüzde 109'luk artış etkili oluyor. 25 Şubat 2008 tarihinde 1.349 dolarla zirve yapan dünya buğday fiyatları ABD mortgage krizi ile beraber 1.5 yıl sonunda yüzde 67 düşerek 440 dolarak kadar gevşedi. Bu seviye ise son 8 yılın dip bölgesi olarak gösteriliyor. Buğday fiyatları 2008-2010 arasında dip seviyelerde gezindi. Fakat buğday ürünlerinde indirim adına dikkat çekici bir adım atılmadı.

        KURAKLIK TEHLİKESİ!

        Avustralya ve Çin'deki kuraklık haberleri ve doğal afetler sebebi ile zaten yükselen gıda fiyatlarında daha çok artışın yaşanabileceği öngörülmeye başlandı. Daha bugün yayınladığımız haberde Çin'in yaygın tarım üreten bölgesinde son 200 yılın en kurak mevsiminin yaşandığını ifade etmiştik...

        Bu gibi haberler aslında bir anlamda fonların ekemeğine yağ sürüyor. Çünkü gıda fiyatlarıyla trade yapan fonlar bunları spekülatif amaçlı kullanarak fiyatlar üzerinde rahatlıkla oynayabiliyor. Yani artan nüfusun üzezerine arzlara yönelik sıkıntıların yaşanabileceği endişesi spekülatörlere yarıyor!

        Öte ayndan, dünya buğday fiyatlarının son durumda 878 dolar olduğu düşünüldüğünde Şubat 2008 zirvesine kadar daha yüzde 54 yükselme potansiyeli bulunuyor.

        "FİYATLAR NORMALE DÖNECEK"

        Anadolu Yatırım Stratejisti Halil Reçber konuyla ilgili olarak buğday fiyatlarının önümüzdeki dönemde 2008 zirvelerini deneyebileceğini hatta kısa vadede yüzde 15-20 yükselebileceğini ifade ediyor. Fakat Reçber'e göre Kuzey Yarım Küre'de yaz ayları ve hasat dönemine geldiğinde buğday fiyatları arz fazlalığı ile normalleşecek. Dolayısıyla 2008 zirvesinin geçilmesi şimdilik mümkün gözükmüyor. Reçber ayrıca, bu dönemde hedge fonlarının ve manipülatörlerin boş durmayacağını ve fiyatlar üzerinde etkili olabileceğini dile getiriyor.

        (DOLAR)

        LİKİDİTE BOLLUĞU ETKİLİ

        Diğer yandan bilindiği gibi ABD niceliksel iyileştirme programı kapsamında piyasaya likidite enjekte etmeye devam ediyor. Bu kapsamda zaten ABD ve Avrupa'da piyasaya enjekte edilmiş para miktarının 10 trilyon doları bulduğu ifade ediliyor. Bu kadar likidite bolluğu ve para birimlerine olan güvenin azlığı düşük kalmış emtia fiyatlarını yeni zirvelere taşıması uzak görünmüyor. Analistlerin genel görüşü bu yönde!

        (DOLAR)

        HANGİ ÜRÜNLER NE KADAR ARTTI?

        Genel olarak son 1.5-2 yılda görülen yükselişler ise dudak uçuklatıyor!

        *Şeker fiyatları son 9 ayda yüzde 175 yükseldi, son bir haftada ise rekor kırdı.

        *Dünya pamuk fiyatları 2 yılda yüzde 368 yükseldi, son bir ayda yeni rekor seviyelerini denedi.

        *Dünya kahve fiyatları son 2 yılda yüzde 143 artışla rekor kırdı.

        *Dünya mısır fiyatları son 8 ayda yüzde 110 yükselirken 2008 yılı zirvesine göre yüzde 15 aşağıda seyrediyor.

        *Dünya canlı hayvan fiyatları yüzde 45 yükselirken bir hafta önce yeni rekor seviyelere ulaştı.

        *Dünya soya fiyatları ise son 8 ayda yüzde 65 artış kaydetti.

        Sonuç olarak yeterli düzenleme ve denetlemenin olmaması nedeniyle spekülasyona bağlı fiyat hareketlerinin görülmesi kaçınılmaz gibi.

        "TREND YUKARI YÖNLÜ"

        Sanko Menkul Değerler Genel Müdür Yardımcısı Aytun Bilgin ise konuyla ilgili olarak şunları aktardı:

        "Emtiadaki bu hareketleri doğal karşılıyorum. Çünkü yatırımcının güveneceği başka liman kalmadı. Dünyadaki para üzerine güven azaldı. Hindistan ve Çin'in büyümesinden kaynaklanan emtialara yönelik bir talep vardı. Bu talebin üzerine para birimlerine olan güvenin azalması da eklenince fiyatlar aldı başını gitti. Avrupa ve ABD'den piyasalara bol miktarda para sürülüyor. Ayrıca fonlar emtia portföylerini artırırken ve emtia kanadındaki 'trade' de arttı. Bu da oradaki trade spekülasyonunu kolaylaştırdı.

        Bu alanda spekülasyon bundan sonra da devam edecek. Bir fiyat konuşmak çok zor. Belli bir fiyat seviyesine ulaşacak, belki sonra düşecek, fakat sonra denge noktasını bulacak. Ayrıca, fiyatları bu seviyelerin üzerinde ticari değerlerini yitirebilir ve kullanımı zorlaşabilir. Diğer yandan, faiz artışları söz konusu olursa emtia fiyatlarında düşüşler görebiliriz. Genel olarak tarım ürünlerinin tarım kaynaklı ürünlerin fiyat trendi yukarı doğru."

        (DOLAR)

        Yazı Boyutu
        GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ
        Habertürk Anasayfa