Çocuklarda rezilyans nasıl geliştirilir?

Çocuklarda rezilyans, çocuğun güçlükler karşısında esnek ve toparlanabilme becerisine sahip olması anlamına geliyor. Özellikle pandemi döneminde çocukların eğitimde geride kaldıklarını arkadaşlarıyla yeterince sosyalleşemediklerini ve oyunlar oynayamadıklarını belirten Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Şirin Seçkin, "Bu durum çocuklarda hiperaktivite, öğrenme güçlükleri, kaygı ve depresyon artışına yol açtı. Daha büyük çocuklarda da sosyal medyadan aldıkları kötümser haberler, akran zorbalığı, alay edilmesi ve dışlanma gibi sorunlar sıklıkla artıyor. Yapılan çalışmalar en önemli etkenin zorlayıcı koşullara rağmen pozitif ruh halinin korunabildiği koşullarda çocukların yetiştirilmesi olduğunu göstermektedir. Buradaki olumluluk maddi imkanlar ya da eğitim değil; çocuğun mutlu, güvenli, sevgi dolu, şefkatli bir şekilde yetiştirilmesidir. Çocuğun eğlenebileceği, gülebileceği, sevebileceği, kendini iyi hissedeceği bir ortamda büyümesi her şeyden daha önemlidir" dedi.

SOSYALLEŞEN ÇOCUK KENDİNİ DE DAHA İYİ TANIYOR

Çocuğun sosyalleşmesi, rezilyansı artırıyor. Dr. Seçkin, "Çocuğun yakın arkadaşları olmalı, okula giden çocukların da en az iki etkinlik aktivitesine katılması iyi olur. Okuldaki kulüplerde çocuklar başka çocuklarla temas ediyor, kendini daha iyi tanıyor, bu şekilde sosyal ilişkilerin nasıl yürüdüğünü öğreniyor" diye konuştu.

Ekran karşısında geçirilen uzun süreler ise rezilyansı düşürüyor. Dr. Seçkin, "Ekran karşısındaki süre arttıkça çocuğun bilişsel tüm işlevleri azalıyor. Okulda başarısız oluyor, devamsızlık artıyor, kendine olan özgüveni azalıyor, sosyalleşme süreci aksayabiliyor. Yemekte ve aile sohbet ederken kural olarak ekran olmamalı, yemeğe cep telefonuyla oturulmamalı.

Her durumun fazlalığında aile ne oluyor diye çocuğu kontrol etmeli. Mesela aşırı uyuyorsa madde kullanımı, depresyon, kaygı, sosyal izolasyon akla gelmeli. Çocuğun genel ruh halindeki değişiklikler karşısında ebeveynler daha dikkatli olmalılar. Çocuk depresif bulgular gösteriyorsa, aşırı kaygılıysa ya da sinirli ve öfkeli hareket ediyorsa aile altta yatan nedeni bulmalıdır" ifadelerini kullandı.

ÇOCUKLA BERABER VAKİT GEÇİRİLMELİ

Dr. Seçkin, sürekli odasında yalnız vakit geçiren çocukların aileden koptuğunu belirterek, şunları söyledi: "Bu şekilde izolasyon yaşanır. Çocuğa 'Gel salonda oturalım, biraz sohbet edelim, birlikte yemek hazırlayalım, yiyelim, film seyredelim' diyerek, beraber bazı aktiviteler yapılmalıdır."

Dr. Seçkin, çocukların spor yapması, iyi beslenmesi ve iyi uyuması gerektiğini belirterek, şunları söyledi: "Çocukları bir saat daha erken yatırmak, daha fazla uyumalarını sağlar. Bu da ertesi gün okulda daha başarılı olmalarını, daha çok enerjik, daha motive, genel ruhsal durumlarının da daha pozitif olmalarını, kendilerinden daha memnun olmalarını sağlar. Çocuğu saat 10'dan önce yatırmak iyidir, bu sınırları aileler belirlemelidir. İyi bir örnek oluşturmaları açısından ebeveynlerin de kendi yaşam tarzlarını düzenlemeleri gerekir."

Çocuklarda rezilyansın geliştirilmesi için çocuklara öğretilmesi gerekenleri anlatan Dr. Seçkin, sözlerini şöyle sürdürdü:

"- Sosyal ilişkilerin önemi; empati, başkalarını dinleme,

- Başkalarına yardım etme

- Başlarına gelen olumsuz olayların onların suçu olmadığı ve herkesin başına gelebileceği, affedebilmeyi,

- Günlük rutinlerin ve düzenin önemi; günü dengeli bir şekilde oyun, uyku, ev ödevi, ev işleri olarak planlamak, tutarlılık

- Öz bakım öğretilmeli,

- Plan ve hedefler koyarak çalışma,

- Çocuğa sorunlara yukardan, uzun vadeli ve geniş açıdan bakmayı ve pozitif olmayı öğretme, sorunların bir gün sona ereceğini gösterme,

- Değişimi kabullenme."