İşçiye günde 2 saat iş arama izni

Çalışanlar tarafından yeterince bilinmeyen birçok haklar bulunuyor. Bunları zaman zaman gündeme getirmeye çalışıyorum. Yeterince bilinmeyen haklardan biri de İş Kanunu’na tabi çalışanların yeni iş arama izni hakkıdır.

SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com

İş Kanununa göre, belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun karşı tarafa bildirilmesi gerekir. Kanunda buna “bildirim süresi” deniliyor. Yaygın olarak ise ihbar süresi veya ihbar öneli olarak biliniyor. Bazı istisnalar hariç iş sözleşmeleri genel olarak belirsiz süreli yapılır.

İhbar süresi, işçinin iş yerindeki çalışma süresine göre belirlenir. İşi 6 aydan az süren işçi için iki hafta; 6 aydan 1.5 yıla kadar süren işçi için dört hafta; 1.5 yıldan 3 yıla kadar süren işçi için altı hafta; 3 yıldan fazla süren işçi için ise sekiz hafta olarak uygulanır. Bireysel veya toplu iş sözleşmesiyle ihbar süreleri artırılabilir ancak azaltılamaz.

İhbar zorunluluğu işçi ve işveren açısından karşılıklıdır. Sözleşmeyi fesheden tarafın, söz konusu sürede karşı tarafı bilgilendirmesi anlamına gelir. İhbar süresine uymayan işveren veya işçi, karşı tarafa bu süreye ait ücret tutarında tazminat öder.

GÜNDE EN AZ 2 SAAT İŞ ARAMA İZNİ

İş Kanunu’nun 27’nci maddesine göre, işveren ihbar süresi içinde işçiye yeni bir iş bulması için iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan izin vermek zorundadır. İş arama izninin süresi günde 2 saatten az olamaz. İşçi isterse iş arama izinlerini birleştirerek toplu kullanabilir. İş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçinin, bunu işten ayrılacağı tarihten evvelki günlere denk getirmesi ve bu durumu işverene bildirmesi zorunludur.

YA İZİN YA ÜCRET

İşveren yeni iş arama iznini vermezse veya eksik kullandırırsa, bu süreye ilişkin ücreti ödemekle yükümlüdür. İş arama izni esnasında işçiyi çalıştırırsa işçinin normal ücretine ilaveten çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde 100 zamlı olarak ödemesi gerekir.

Örneğin aylık net ücreti 30 bin lira olan işçinin saatlik normal ücreti 166,67 TL’dir. İş arama iznini kullandırmayan işveren, işçiye saat başına 333,33 TL ödemek zorundadır.

İŞ ARAMA İZNİ NASIL HESAPLANIR?

Yeni iş arama izni, işçinin ihbar süresine göre belirlenir. Örneğin, üç yıldan fazla çalışması bulunan bir işçinin 8 haftalık ihbar süresi vardır. İşçi bu iki ay boyunca günde asgari 2 saat yeni iş arama izni hakkına sahiptir. İşçi o dönemde ister iş arasın isterse aramasın, bu onun yasal hakkı. Haftada 6 işgünü olduğu dikkate alınırsa, iki ay ihbar süresi bulunan işçiye en az toplam 96 saat yeni iş arama izni verilmesi gerekir.

İşçi bu izni günlük olarak değil de toplu kullanmak isterse 1 gün 7.5 saat kabul edilerek 13 iş günü izinli sayılır.

İŞ ARAMA İZNİ VERİLMEZSE BİLDİRİM GEÇERSİZ MİDİR?

Yargıtay kararlarına göre, işçiye ihbar süresi içinde yeni iş arama izninin kullandırılmaması, ihbar bildiriminin tamamen geçersiz olduğu sonucunu doğurmuyor. Ancak, kullandırılmayan iş arama izin sürelerine ilişkin ücretin ayrıca ödenmesi gerekiyor.