Askerlik ve doğum borçlanmasında vergi avantajı
Eksik prim günlerini tamamlamak için askerlik ve doğum borçlanması yapanların borçlanma maliyetini azaltma yolu bulunuyor. İşçi, memur gibi ücretle çalışanlar borçlanmayı aktif çalışmaya devam ederken yaptıklarında daha az vergi öderler. Bu sayede borçlanma için ödedikleri primin bir kısmını geri alabilirler. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, emeklilik için yapılan borçlanmanın maliyetinin nasıl azaltılabileceğini yazdı...
Emeklilik için prim günü eksik olanlar, hakları varsa askerlik ve doğum borçlanması yaparak eksik günlerinin bir kısmını veya tamamını kapatabilirler. Prim günü eksik olmasa bile askerliğini sigortalı çalışmaya başlamadan önce yapanların askerlik borçlanması yapması daha avantajlı koşullarda ve daha erken emekli olmalarına olanak sağlayabiliyor.
Vatandaş genel olarak beklemeyi tercih edip, emeklilik süresinin dolmasına kısa süre kala borçlanma yapma yoluna gidiyor. Askerlik ve doğum borçlanması yapmak için emekliliğe hak kazanma tarihini beklemek doğru değil. Borçlanmayı beklemeden yapmanın sağladığı avantajı sırayla anlatacağım.
Askerlik ve doğum borçlanmalarını asgari ücret üzerinden yapanlar 2024 yılında 1 günlük borçlanma için 213,36 TL prim ödüyorlar. Askerliğini 18 ay yapan kişi bu sürenin tamamını borçlanırsa 540 gün için 115.214 TL prim öder.
Kadınlar her bir çocuk için çocuk 2 yaşını dolduruncaya kadar olan dönemde boşta geçen sürelerle ilgili doğum borçlanması yapabiliyorlar. Bir çocuk için 720 gün doğum borçlanmasını asgari ücret üzerinden yapan bir kadın 153.619 TL öder.
BORÇLANMAYI ÇALIŞIRKEN YAP VERGİ İNDİRİMİNDEN YARARLAN
Gelir Vergisi Kanunu’na göre, ücret ve maaşlarda vergi kesintisi Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılan prim ödemelerinden sonraki kazançlar üzerinden yapılır. Başka bir anlatımla SGK’ya yapılan her türlü prim ödemeleri kazançtan indirildikten sonra kalan kazanç tutarı üzerinden vergi kesilir. Askerlik ve doğum borçlanması primleri de aynı şekilde kazançtan indirilir.
Çoğu kişi böyle bir hakkı olduğunu bilmediği için vergi indiriminden yararlanmıyor. Vergi indirimi hakkından yararlanabilmek için borçlanmanın sigortalı olarak çalışmakta iken yapılması gerekir.
NE YAPMAK GEREKİR?
Vergi indirimi kendiliğinden yapılmaz. Borçlanma yapmış olanların prim ödeme belgesini işyeri muhasebesine vermesi gerekir. Belgenin işyerine verildiği aydan başlayarak, takvim yılı sınırlaması olmaksızın, ödenen tutarın tamamı kazançtan indirilir.
Örneğin, brüt ücreti 70.000 TL olan bir kadın işçiyi ele alalım. Nisan ayında 153.619 TL doğum borçlanması yapmış olsun. Bu işçi yıl sonuna kadar yüzde 27 gelir vergisi dilimine tabidir. Borçlanma yaptığına dair ödeme belgesini işyeri muhasebesine verdiğinde borçlanma tutarının tamamına ulaşıncaya kadar vergi kesintisi yapılmaz. Ödediği primin yüzde 27’sine karşılık gelen 41.477 TL tutarındaki vergiyi ödemekten kurtulur. Bu sayede doğum borçlanması maliyeti 153.619 TL’den 112.142 TL’ye düşer.
BORÇLANMAYI DAHA ÖNCE YAPMIŞ OLANLAR YARARLANABİLİR Mİ?
SGK’ya borçlanma yapanlar daha önce vergi indirimi hakkından yararlanmamış ise beş yıllık zaman aşımı süresince “vergi düzeltme” talebinde bulunarak geriye dönük indirim hakkından yararlanabilirler.
SGK’YA YAPILAN TÜM BORÇLANMALARDA UYGULANIR
En yaygın borçlanma türü askerlik ve doğum olduğundan sadece bu ikisinin üzerinde durduk ama bu uygulama Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılan tüm borçlanmalar için geçerlidir.
Vergi indirimine tabi SGK’ya borçlanma yapılabilecek süreler şöyle:
– Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay, yedek astsubay okulunda geçen süreler.
– Ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri ile 4/a, 4/b ve 4/c statüsünde çalışan kadınların üç defaya mahsus olmak üzere her bir çocukta 2 yıla kadar boşta geçen süreleri.
– 4/c kapsamında çalışanların aylıksız izin süreleri.
– Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirilen normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri.
– Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri.
– Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alındıktan sonra beraat edenlerin tutuklulukta ve gözaltında geçen süreleri.
– Grev ve lokavtta geçen süreler.
– Hekimlerin fahri asistanlıkta geçen süreleri.
– Seçim için görevlerinden istifa eden ancak seçilemeyenlerin açıkta geçirdikleri süreler.
ASGARİ ÜCRETLE ÇALIŞANLAR YARARLANAMAZ
Borçlanmalar için söz konusu olan vergi indirimi avantajından asgari ücretle çalışanlar yararlanamaz. Bu haktan yararlanabilmek için vergi kesintisi yapılan bir kazancın olması gerekir. Oysa 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren asgari ücretten vergi alınmıyor. Dolayısıyla bu anlattıklarımız asgari ücretle çalışanlar için geçerli değildir.
İşten ayrıldıktan sonra vergi kesintisi yapılan bir kazanç olmayacağı için işten ayrılmış olanlar da bu haktan yararlanamazlar.
