Emekli aylığını artırmak için borçlanırken dikkat!

ASKERLİK BORÇLANMASI EMEKLİ AYLIĞINI ARTIRIR MI?

Sigortalı çalışmaya 1993 yılında başladım. Toplam 9400 prim günüm bulunuyor. EYT kanunundan yararlanarak emeklilik başvurusu yapmayı planlıyorum. Şu an emekli aylığım 23 bin lira görünüyor. 1999-2000 yıllarında 18 ay askerlik yaptım. Emekli aylığımı yükseltmek için 18 aylık askerlik borçlanması yapmak istiyorum. Ancak yapacağım borçlanmanın bana ne avantaj sağlayacağını bilmiyorum. Sizce doğru bir iş yapmış olur muyum? (Saygı K.)

Askerlik borçlanması, prim günü emekli olmak için yeterli olmayanların eksik günlerini tamamlamalarını sağlar. Askerliğini sigortalı çalışmaya başlamadan önce yapmış olanların da borçlanma yapılan süre kadar sigorta başlangıç tarihini öne çekme imkânı verir. Böylece daha erken emekli olmak mümkün olabilir.

Siz askerliği sigortalı çalışmaya başladıktan sonra yaptığınızdan ve prim günlerinizi de tamamlamış olduğunuzdan askerlik borçlanması sadece prim günlerinizin artmasını sağlar. Prim gününün artmasının emekli aylığına etkisi, askerlik borçlanmasının hangi dönem için yapıldığına göre değişir. 8 Eylül 1999 öncesinde askerliğini yapmış olanlar en avantajlı grubu oluşturuyor. 2000 – 2008 arasındakiler ikinci derece avantajlı olurken, en avantajsız gruptakiler de 2008 sonrası askerlik yapmış olanlardır.

Ancak, bu bilgi de karar vermek için tek başına yeterli değildir. Askerlik borçlanmasının tam etkisi kişinin söz konusu üç dönemden hangisinde ne kadar prim günü bulunduğuna ve primlerinin hangi kazanç üzerinden yatırıldığına göre de değişir. Bazı durumlarda askerlik borçlanması emekli aylığını artırırken, bazı durumlarda ya hiç artırmamakta ya da artırmak bir yana düşüşe sebep olabilmekte.

Emekli aylığını artırsa bile fayda maliyet analizi de yapmak gerekir. Askerlik borçlanmasını bu yılın sonuna kadar yapanlar her gün için en az 143.09 TL olmak üzere 540 gün (18 ay) askerlik için 77.267 TL öderler. Ödedikleri bu parayı beş yıl içinde geri alabilmeleri için emekli aylıklarında 1.288 TL, 10 yıl içinde geri alabilmeleri için de 644 TL artış olması gerekir. En avantajlı durumda bile böyle bir artışın olmayacağından emin olabilirsiniz.

Sonuç olarak, prim günü eksik değilse veya sigorta başlangıcını öne çekerek erken emekli olma imkânı sağlamıyorsa sadece emekli aylığını artırmak amacıyla askerlik borçlanması yapmak avantajlı olmadığı gibi bazı durumlarda emekli aylığında düşüşe yol açabildiğini dikkate almak gerekir. Buna rağmen ille de borçlanma yapmak isteyen kişilerin profesyonel yardım alarak hesaplama yaptırmalarında yarar vardır.

ASKERLİK BORÇLANMASIYLA NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?

2327 gün BAĞ-KUR borçlanmamı ödediğimde sigorta başlangıcım 4 Kasım 2000 oluyor. 5000 gün SSK var. Askerliği 1997’de 18 ay yaptım. Askerlik borçlanması yapıp ödersem ne zaman emekli olabilirim? Doğum yılı 1975. (Ersin E.)

BAĞ-KUR borçlanması ile silinen prim günlerinizi ihya etmeyi (yeniden canlandırmayı) kastettiğinizi düşünüyorum. BAĞ-KUR prim günlerinizi ihya ettiğinizde sigorta başlangıcınız 4 Kasım 2000 tarihine çekiliyorsa 14 aylık askerlik süresini borçlanmanız yeterli. Bu şekilde 14 aylık borçlanma yaptığınızda sigorta başlangıç tarihini 8 Eylül 1999 tarihi öncesine çekersiniz. İhya ve askerlik borçlanmasıyla prim günleriniz 7600 günü geçmiş olacağından ihya ve borçlanmanın hemen ardından emekli olabilirsiniz.

ASKERLİK BORÇLANMASI SSK’YA MI BAĞ-KUR’A MI SAYILIR?

EYT kapsamında 5900 günle emekli olabileceğim ancak 400 gün eksiğim bulunuyor. 1998 – 2011 arasında (ilk 9 yılı özel banka sandığı olmak üzere) SSK’lı olarak çalıştım. 2021-2023 yıllarında da 22 ay SSK’lı çalışmam oldu. 2022 yılında SSK’lı olarak çalışırken 8 ay askerlik borçlanması yaptım. Şu an çalışmıyorum. Kalan 400 prim gününü isteğe bağlı sigorta ile tamamlayarak emekli olmayı planlıyorum. Bu şekilde prim günlerimi 5900’e tamamlayınca SSK’dan emekli olabilecek miyim? Yaptığım 8 ay askerlik borçlanması BAĞ-KUR’a mı yoksa SSK’ya mı sayılacak? (Ömür S.)

Sigortalı çalışmaya 23 Kasım 1998 tarihinden önce başladıysanız SSK statüsünde 5900 prim gününü tamamlayarak emekli olabilirsiniz. Askerlik, doğum gibi hizmet borçlanmaları hangi statüde çalışırken yapılırsa o statüye sayılır. Herhangi bir işte çalışılmayan zamanda yapılırsa en son çalışılan statüdeki prim günlerine eklenir. Askerlik borçlanmasını SSK’lı (4/a) çalışırken yapmış olduğunuz için SSK’daki günlerinize eklenir.

Birden fazla statüde çalışması bulunanların 7 yıla karşılık gelen son 2520 prim günü içinde en fazla hangi statüde gün varsa emeklilikte o statünün kuralları geçerlidir. İsteğe bağlı sigorta ile kazanacağınız 400 gün BAĞ-KUR kapsamında sayılmakla birlikte son 2520 günün çoğunluğu SSK’da geçtiği için SSK’nın kurallarına göre 5900 günü tamamladığınızda hemen emekli olabilirsiniz.

AYNI ANDA 2 İŞ YERİNDE ÇALIŞANLARIN SİGORTA PRİMİ NASIL HESAPLANIR?

Ben aynı anda iki iş yerinde sigortalı olarak çalışmaktayım. E-Devlet’te baktığım zaman prim günlerim iki iş yerinin toplamı, 5100 gün olarak görünüyor. Sigortalı çalışmaya 2008 eylül ayında başladım. Kendi isteğimle ayrıldığımda kıdem tazminatı alabilmem için SGK iki iş yerindeki prim günlerinin toplamını mı dikkate alır? (Ahmet T.)

Kendi isteğiyle işten ayrılanların kıdem tazminatı alabilmesi için yaş dışındaki asgari emeklilik koşullarını yerine getirmeleri gerekiyor. Buna göre, 8 Eylül 1999 öncesi işe girenler 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günüyle, 8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 arasında işe girenler 25 yıl sigortalılık ve 4500 prim günüyle (yahut da sigortalılık süresine bakılmaksızın 7000 prim günüyle), 30 Nisan 2008 tarihinden sonra işe girenler ise 5400 prim günüyle kıdem tazminatını alabilirler. 30 Nisan 2008 sonrası için prim günü koşulu 31 Aralık 2008 tarihine kadar işe girenlerde 4600 gün olarak uygulanır ve sonraki yıllarda her yıl 100 gün artar. 2016 yılından itibaren alışmaya başlayanlar 5400 günle kıdem tazminatını almaya hak kazanırlar.

Aynı anda birden fazla iş yerinde sigortalı çalışanların aynı aydaki prim günleri 30 günü aşamaz. İki iş yerinden bildirilen prime esas kazançların ise toplamı dikkate alınır.

Örneğin eylül ayında SGK’ya A iş yerinden aylık brüt 25.000 TL, B iş yerinden ise 30.000 TL ücretle ve 30’ar gün çalıştığınız bildirildi diyelim. SGK’da sizin eylül ayındaki prim günleriniz 30 gün, aylık prime esas kazancınız ise 55.000 TL olarak kabul edilir. Prim gününüz 30’u aşamaz ancak aylık prime esas kazancınız yüksek olacağı için emekli aylığınızın daha yüksek bağlanmasını sağlar.