SGK’nın prim gelirleri 2023’te ikiye katlandı
Asgari ücrete geçen yıl ocak ve temmuz aylarında toplam yüzde 107 oranında artış yapılması Sosyal Güvenlik Kurumu'nun prim gelirlerinin aynı oranda artmasını sağladı. Emeklilikte yaşa takılanlar düzenlemesi ile emekli sayısında geçen yıl 2,1 milyon kişilik artış yaşandı. Buna rağmen, prim gelirlerindeki yüksek artış ve EYT'den yararlanmak isteyenlerin askerlik ve doğum borçlanmaları için yaptıkları prim ödemeleri dolayısıyla SGK'nın 2023 yılı açığı 2022 yılının da altında, 39,4 milyar lirada kaldı. SGK'nın 2023 yılı açığı başlangıç bütçesinde 59,2 milyar, yıl içinde yapılan revize bütçede ise 113,3 milyar lira olarak öngörülmüştü. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberi
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi dolayısıyla 2023 yılında emekli sayısı 2,1 milyon kişi artarak dosya bazında 13,1 milyondan 15,2 milyona yükseldi. EYT düzenlemesinin yürürlüğe girdiği ilk yıl Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) etkisi kamuoyunda merak ediliyordu. SGK’nın 2023 yılı bütçe uygulama sonuçları belli oldu. Gelir gider dengesinde ilk yıl korkulan olmadı. Bunda en önemli faktör ise geçen yıl asgari ücrete yapılan zam dolayısıyla SGK’nın prim gelirlerinin artması oldu.
SGK’nın prim gelirleri 2022 yılına göre yüzde 107 oranında artarak 724,1 milyardan 1 trilyon 497,9 milyar liraya yükseldi. SGK’nın 2023 yılı faaliyet raporunda, prim gelirlerindeki artışta asgari ücret artışının etkisine dikkat çekildi. SGK’nın 2023 yılı bütçesinde asgari ücrette yüzde 35 artış öngörülmesine rağmen, ocak ayında yüzde 54,66, temmuz ayında da yüzde 34,04 oranında (yıllık yüzde 107) artış olduğu vurgulandı.
Memurlar için de SGK’ya prim ödeniyor. Memur maaş katsayısındaki artışın bütçede ocakta yüzde 16,99, temmuz ayında da yüzde 9,53 öngörülmesine karşın gerçekleşmenin sırasıyla yüzde 30 ve yüzde 17,55 olduğu hatırlatıldı. (Memur maaşlarına geçen yıl yapılan 8.077 TL seyyanen zammın SGK’nın prim gelirlerine etkisi bulunmuyor.)
Bütçede 2,3 milyar lira yapılandırma geliri öngörülürken, mart ayında çıkartılan yeni yapılandırma kanunu dolayısıyla 34,6 milyar lira tahsil edildi.
2008 yılından beri SGK’nın elde ettiği prim gelirlerinin dörtte biri oranında da devlet katkısı yapılıyor. Prim gelirlerindeki artışa paralel olarak devlet katkısı da yüzde 86 oranında artışla 174,7 milyardan 325,6 milyar liraya yükseldi.
ASKERLİK, DOĞUM BORÇLANMASINDAN 160 MİLYAR TL GELİR
EYT düzenlemesinden yararlanarak emekli olmak isteyenlerin yaptığı askerlik, doğum ve yurt dışı borçlanması ile BAĞ-KUR’luların durdurulmuş sigortalılık sürelerini ihya için geçen yıl yüksek tutarlı prim ödendi. Raporda, ne kadar borçlanma primi ödendiği belirtilmedi. Ancak, devlet katkısı ödemelerinin 1,3 trilyon liralık normal prim gelirine karşılık geldiğini dikkate alırsak, borçlanma primlerinden yaklaşık 160 milyar lira dolayında tek seferlik gelir elde edildiği görülüyor.
Bu gelişmeler sonucunda SGK’nın 2023 yılı toplam gelirleri bütçede 1 trilyon 523 milyar lira tahmin edilirken, yıl sonu gerçekleşmesi 2 trilyon 193 milyar lira oldu.
BÜTÇE AÇIĞI ÖNGÖRÜLENDEN DÜŞÜK ÇIKTI
2023 yılı bütçesinde SGK’nın gelir gider dengesinin 59,2 milyar lira açık vermesi öngörüldü. Ekim ayında yayımlanan yıllık programda ise SGK’nın bütçe tahminleri revize edildi ve açık tahmini 113,3 milyar liraya yükseltildi. Buna karşılık, 2022 yılında 39,7 milyar lira olan açık 2023’te 39,4 milyar lira oldu.
SGK’nın toplam gelirlerinin giderleri karşılama oranı 2023 yılında yüzde 98,2 ile 2002 yılından bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. 2022 yılında bu oran yüzde 96,2, 2021 yılında ise yüzde 96,7 olarak gerçekleşti.
EMEKLİ AYLIĞI ÖDEMELERİ 1,4 TRİLYON LİRA OLDU
SGK’nın bütçesinde 2023 yılı için 1 trilyon 30 milyar lira emekli aylığı ödemesi öngörüldü. Ancak, hem emekli sayısındaki yaklaşık 2,1 milyon kişilik artış, hem de ocak ve temmuz aylarında normal artışın üzerine ilave zam yapılması nedeniyle 2023 yılı emekli aylığı ödemeleri 1 trilyon 408,6 milyar liraya ulaştı. Önceki yıla göre yüzde 111 oranında artış oldu.
Sağlık giderleri ise yüzde 95 oranında artışla 283,2 milyardan 553,1 milyar liraya yükseldi.
AÇIK ARTMADI AMA BÜTÇEDEN YAPILAN TRANSFERLER ARTTI
2023 yılı SGK bütçesi yapılırken merkezi yönetim bütçesinden SGK’ya 582,9 milyar lira kaynak aktarılacağı tahmin edildi. Ekim ayında bu tutar 909,1 milyar lira olarak revize edildi. Gerçekleşen bütçe transferi ise 849,8 milyar lira oldu. 2022 yılında bütçeden SGK’ya 389 milyar lira transfer edilmişti.
SGK’nın faaliyet raporunda, bütçe transferinde yaşanan artışın bütçe öngörüsünün üzerinde gerçekleşen memur maaş katsayısı artışı, en düşük emekli aylığının 3.500 TL’den 7.500 TL’ye çıkartılması, memur emeklilerine yüzde 6,34 refah payı verilmesi, bayram ikramiyesi tutarlarının artırılması, tüm emeklilere Cumhuriyet bayramı dolayısıyla 5000 TL ikramiye verilmesi ve EYT kapsamında emekli sayısında yaşanan artış gösterildi.
